Euskarazko idazlea, Azkoitian (Gipuzkoa) 1957ko ekainaren 12an jaioa. Poema liburu hauek argitaratu ditu: Denbora, nostalgia (Edit. La Primitiva Casa Baroja, 1985, Kritikaren Saria), Hiriaren melankolia (Edit. La Primitiva Casa Baroja, 1987, Kritikaren Saria), Laino artean zelatari (Edit. Alberdania, 1994) eta Galderen geografia (Edit. Alberdania, 1997, Euskadi Saria). Azken poema-liburu hau ere gaztelaniara itzulita argitaratu zen: Galderen geografia, Edit. Bassarai, 1999.
Madrilen Kazetaritzan eta Soziologian lizentziatu ondoren, Juaristik prentsan eta irratian egin du lan, baina batez ere kolaboratzaile gisa, eta literaturari eman dio lehentasuna. XIX. mendeko 80ko hamarkadan. La Primitiva Casa Baroja argitaletxe donostiarraren literatur produkzioko zuzendaria izan zen, eta argitaletxe horrek bultzatutako "Literatur Gazeta" aldizkariaren arduradunetako bat. Aldizkari horretaz gain, "Porrot" ren sortzaileetako bat ere izan zen. XIX. mendeko 90eko hamarkadan. "El Diario Vasco"ko literatur kritikari lanetan hasi zen XX.
Euskal literaturaren historia (Argit. Iñaki Aldekoak honela deskribatu du Denbora, nostalgia: "Bere poesia oroimenaren eta poeta bere patu hilkorraz kontziente egiten duen erbestera kondenatzen duen denboraren artean eztabaidatzen da; oroimenak paradisu txikiak (galdutzat eman daitezkeen bakarrak) ikusteko aukera ematen digu ezinbestean, baina ez haietan bizitzeko". Aldekoak uste du Juaristik dialektika nekaezina duela Mendebaldearen eta Ekialdearen artean (metafisika eta poesia), memoria eta ahanztura, maitasun eta gaztaroko iragana eta sufrimenduaren oraina, errealitate aspergarria eta bizitzaren desioa eta nostalgiak. Gainera, Denbora, nostalgia "poesia erotikotzat" jo du Aldekoak.
Poetak berak honela hitz egin zuen Hiriaren melankoliaz: "Bizitza loaren imitazioa besterik ez da. Hiriaren bihotzean, iragana, oraina eta etorkizuna abolitu nahi nituzke; amaitu gabeko poeta izan nahi nuke, hiriaren o zuria... Poesia (ez bizitza), une garratzetan, ezinezko maitasunen ontzi izatea nahi nuke".
Jon Kortazar ikerlariak, bere aldetik, idatzi du (Luma eta lurra, Edit. Labayru-BBK, 1997), Juaristiren poesia esperientziaren poesia deiturikoan kokatzen zela, egunerokotasunaren behaketan oinarritzen delako, baina egunerokotasunetik plano unibertsal batera heltzeko asmoarekin. Laino artean zelatari poema-liburutik Kortazarrek idatzi du kasu honetan kutsu espresionista handiagoa dela eta poema askok atsotitz itxura dutela. "Abangoardiatik urrun eta egunerokotasunean zentratuta, Felipe Juaristik 80ko hamarkadako gizabanakoaren ikuspuntua sortzen jakin du", esan du Kortazarrek.
Galderen geografiak poesia gogoetatsuagoa eskaintzen du, filosofiarekin elkarrizketan, Kortazarren arabera. Irudiak eta metaforak dituzten olerkiak ere badiren arren, gehiago dira pentsamendu eta hausnarketa filosofikoak eskaintzen dituztenak, gehienak formatu laburrean. 2001. urtean, XX. mendeko poesia kaierak poesia antologien bildumak (Edit. Susa) liburuki bat eskaini zion egile honi.
Juaristi haur eta gazte literaturako hainbat libururen egilea ere bada, horien artean Tristuraren teoria aipa daiteke, 1992an Lizardi Saria irabazi zuena (Edit. Erein, 1993) eta Animalien inauteria (Edit. Erein, 1999), Pemio Euskadi saria eskuratu zuena eta fabula gisa basoko animalien arteko elkarbizitza gatazkak kontatzen dituena; espazio arazoak direla eta, basoan bizi diren guztiek lehiaketa bat antolatu behar dute, nork kantatzen duen hobeto erabakitzeko. Umeentzako beste liburu batzuk dira Ilargi-lapurra (Edit. Erein, 1994), Sagitario (Edit. Desclée de Brouwer, 1995), Eguzkiren etxea (Edit. Alberdania, 1998) eta Laura eta itsasoa (Edit. Aizkorri, 1998). Xabier Etxaniz eta Marijose Olaziregiren arabera (Euskarazko Haur eta Gazte Literatura Idazleak, Edit. Eusko Jaurlaritza, 1998), "tonu poetiko handiko narratzailea da. Haien istorioetan, garrantzitsuagoa da nola kontatzen den kontatzen dena baino; testuaren edertasuna lehenesten da, haren egitura".
Gainera, helduentzako hainbat narratiba libururen egilea da, hala nola, Intzentsua lurrean bezala (Edit. La Primitiva Casa Baroja, 1988), baserri munduan girotutako narratiban egin zuen sartu-irten bakarra, eta Arinago duk haizea, Absalon (Edit. Erein, 1990), eromenari buruz hausnartzen zuena. Azken nobela hori Vosa etxeak argitaratu zuen gaztelaniaz, 1993an, Absalon izenburuarekin: Arinagoa da haizea. 2001. urtean Inazio Muniberen abenturak ipuin luze umoretsua argitaratu zuen (Edit. Olerti Etxea, Zarautz), pikaro giroko eleberri frustratu baten lehen kapitulua, birmoldatua, gaur egungo Euskal Herrian kokatua.
Felix Marañarekin batera, Euskal Herriko Unibertsitateak sortutako Gaur Egun Euskal Kultura-Poesia, Hoy poesia-antologien bildumaren zuzendarikidea izan da Juaristi 2001 arte. Behin baino gehiagotan arduratu da, gainera, poemak gaztelaniara itzultzeaz, antologia elebidunak baitira.
| Testu antologikoa | |
| Nadie no ha sido ihes en este evento, en este mundo es este mundo que se hace con el grupo de nos consziente en Atlantida ahantzi bila.Horregatik que se ha sido amor en un aneanez zaitut Troiako Helena, Juliette Greco zarelaimajinatzen.Beharbada en itzulera de la itzulera de la Gente que se han acabando de sagarretado en el terra, o de Creando o de Creando o de la Tierra o. | "Inork ez dio ihes egiten bere buruari, gure mundua da inkontziente kolektibotik urruntzen dena, ahaztutako Atlá horintida.Por hori maitatzen zaitudanean imajinatzen dut Helena de Troya zarela, Juliette Greco.QuizIraganera itzultzea faktiblea izango balitz, Adánen lehen gorputzean ikusiko ninduke, sagarrondo sarkor baten itzalean. |
| (Denbora, nostalgia. Argitaratzailea: La Primitiva Casa Baroja, 1985). | (Antología de la poesía vasca-Euskal poesiaren antologia. Poesia bisorea bilduma, 1993. Egilearen itzulpena). |
Félix IBARGUTXI OTERMIN