Auñamendi Eusko EntziklopediaBernardo Estornés Lasa Funtsa

Euskarazko idazlea, Adunan (Gipuzkoa) 1956ko martxoaren 24an jaioa. Jaioterrian bizi zen. Euskal Filologian doktorea eta EHUko irakaslea. Aurretik, zortzi urtez aritu zen maisu lanetan hainbat eskolatan, eta beste zazpi urte eman ditu institutuko irakasle gisa. Poeta eta poesiaren ikerlari gisa hartu zuen harremana literaturarekin, eta gerora prosa ere landu du. Baudelaire, Rodari, Apuleyo eta Aitmatoven lanen itzultzailea ere izan da.

Haurrentzako euskarazko poesiaren aitzindarietako bat da. Haurrentzako poesiaren atal honetan, honako lan hauek argitaratu ditu: Begi niniaren poemak (Erein, 1992, Espainiako Sari Nazionalerako finalista eta gaztelaniara itzulia); Egun osorako poemak (Pamiela, 1993); Haur korapiloak (Pamiela, 1997); eta Botoi bat egile gisa (Anaia-Haritza, 1999, poemak bi hizkuntzatan dituen liburua). Portugalgo haur batzuen olerkiak biltzen zituen liburu batek txundituta utzi ondoren hasi zen idazten umeentzako olerki hauek. Botoi bat bezala liburuko piezek, adibidez, haiku japoniarraren esktruktura dute: hiru lerro eta hamazazpi silaba guztira. Une bat harrapatzen saiatzen dira. Euskal poesiaren antologia bat ere egin du (Gure poesia, Edit. Anaia-Haritza, 1997).

Haurrentzako poesia egin aurretik helduentzako bi poema-liburu argitaratu zituen: Notre-Dameko oihartzunak (1985) eta Bizitzarekin solasean (Edit. Elkar, 1989). Lehenengoa "budismoaren suposizioak euskal poesiara eramaten saiatzen zen", Jon Kortazar kritikariaren hitzetan (La pluma y la tierra, Edit. Pramés, 1999); bigarrenari buruz honakoa idatzi zuen Kortazarrek: "Mari Beltzaren pertsonaia barojiarraz baliatuz, Igerabidek maitasun ezari buruzko alegia txiki bat eraiki du".

Halaber, haurrentzako dozena bat ipuin baino gehiago argitaratu ditu, horietako bat (Jonas eta hozkailu beldurtia, Edit. Aizkorri, 1998), Haur Literaturako Euskadi Saria irabazi zuen 1999an. Lan hori gaztelaniaz argitaratu zuen Everest argitaletxeak, La pena de Jonás izenburuarekin. Aurretik, 1997an, beste sari garrantzitsu bat irabazi zuen, Baporea haurrentzako narratiba saria, Gau, gau, gau (Edit. OM ).

Gazteentzako narrazioak idatzi ditu, hala nola Abraham (Erein, 1998), Helena eta arrastiria (Elkarlanean, 1999), Hamabi galdera pianoari (Alberdania, 1999) eta Begi argi horiek (Aizkorri, 2000). Hamabi galdera pianoari gazteentzako eleberriari buruz, Marijose Olaziregi irakasleak esan zuen "zirrara eragiten duen atsekabe narratiboa" zela. Istorio ikaragarria da, gazteentzako literaturan tabua den gai bat ukitzen duelako: heriotza. Hamalau urte besterik ez ditu ama hiltzen zaionean, eta egunerokoa erabiltzen du atsekabea adierazteko. Hala ere, askotan hitzak falta izaten zaizkio, eta pianoa jotzen du bere arima oinazetua lasaitzeko. Istorioa bi planotan kontatuta dago eta zodiakoaren zeinuen inguruan egituratuta, denboraren joana zirkular baten moduan". Gertatzen da idazleari ere ama hil zitzaiola hamalau urte zituenean, eta liburu honek badu autobiografikotik zerbait.

Haur literaturari buruzko saiakera bat ere argitaratu du (Bularretik mintzora, Edit. Erein, 1993); haikuen antzeko olerki liburua (Sarean leiho, Edit. Alberdania, 1994); eta aforismo eta hausnarketa laburren beste bat (Herrenaren arrastoa, Alberdania, 1998). 2000. urtean, gainera, euskarazko Odisearen bertsio laburtua argitaratu zuen, Ulises (Edit. Erein).

Lan hauek gaztelaniara itzulita ditu: Poemas para la pupila (Argit. Hiperión, 1995), La niña telepática (Edit. Edebe, 1996), Doña Soñadora (Edit. La Galera, 1996), La isla de la enanita barbuda (Edit. Edebe, 1997) eta ¡Agua va! (Nire terrazatik) (Arg. Edebe, 1997).

2003ko urtarrilaren 31n euskaltzain urgazle izendatu zuten.

Literatur Kritikarien Elkartearen 2002ko Kritikaren Saria irabazi zuen, euskarazko poesiaren kategorian, Mailu Isilaren eskutik.