Chumy Chumez
Marrazkilaria, idazlea eta zinemagilea. 1927ko maiatzaren 8an Donostian jaioa, Madrilen hil zen 2003ko apirilaren 10ean.
Umore sarkastiko eta makabroan, badirudi gerrak markatutako haurtzaroko tristurak trinkotu direla -errepublikaren atzeguardia, nazionalen aita presoa, familiarekin Frantziara igarotzea, frontearen hurbiltasuna (Aragoi) berriro ere-, bai eta nerabezaroaren eta gaztaroaren estutasunak ere. Beste euskaldun batekin batera, Munoarekin batera, ospea lortu zuen, Alvaro de La Iglesia donostiarrak 1941ean sortu zenetik zuzentzen zuen "La Codorniz" filmaren bitartez. Bere irudi espresionista, luma urduri eta indartsuekin, ospetsu egin zen, eta, aldizkari osoarekin batera, hainbat hamarkadatan frankismoak onartutako disidentzia bakarra izatera iritsi zen, nahiz eta iradokitzailea besterik ez izan. 1967an egindako eta hurrengo urtean Bilboko Zine Dokumental Lehiaketan aurkeztutako La Edad de Piedra eta 1970eko edizioan AGFA GEVAERT saria jaso zuen El Corazón de un bandido film laburrak ere zuzendu ditu.
Hainbat film luze egin ditu, horien artean Dios bedeinkatu cada rincón de esta casa. Umorista grafiko gisa egin du lan; "Triunfo", "Madrid" eta "ABC" aldizkari eta egunkarietan lan egin du. Arazo ekonomikoengatik "La Codorniz" itxi ondoren, "Hermano Lobo" sortu zuen hirurogeita hamarreko hamarkadako umorista garrantzitsuenetako batzuekin batera. Telebistan ere lan egin du, eta zinema-gidoi eta liburu ugari idatzi ditu: Con la clara y con la yema (1973), Con las tetas cruzadas (1978), Y así para siempre, El libro de cabeza (1975). Horietako bat autobiografia da. Ingelesera, frantsesera, italierara eta grekora isuri da, eta azken hizkuntza horretan ere film bat egin da.
Filmografia.
La edad de piedra, Gabriel Blanco (1965, gidoia, marrazkiak), film laburra; Los castillos de Castilla (1966, zuzendaritza, gidoia), film laburra; Andalucía la baja (1966, zuzendaritza, gidoia), film laburra; Andújar (1967, zuzendaritza, gidoia), film laburra (gidoia) (1978, zuzendaritza, gidoia); Ángeles gordos, Manuel Summers (1980, gidoia); A la pálida luz de la luna, José María González Sinde (1985, antzezlea); Suéltate el pelo, Manuel Summers (1988, antzezlea).Zilarrezko
Domina
Bartzelonan (1965) La edad de piedra filmari, Chumy Chumezen marrazkiei zentzu zinematografiko kritiko eta dramatikoa ematen asmatzeagatik.
Aipamen berezia Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Lehiaketako Animazio Sailean (1965), La edad de piedra lanagatik.
Agfa-Gevaert saria Bilboko Zine dokumental eta Film Laburren Nazioarteko Lehiaketan (1970), El corazón de un bandido lanagatik.
- LARRAÑAGA, Koldo; CALVO, Enrique. Lo vasco en el cine (Las personas), Donostia, Euskadiko Filmategia, 1999.
- UNSAIN, Jose Maria. El cine y los vascos, Donostia, Eusko Ikaskuntza, Euskadiko Filmategia, 1985.
- LÓPEZ ECHEVARRIETA, Antonio. Vascos en el cine, Bilbo, Mensajero, 1988.
- ZUNZUNEGUI, Santos. Zinema Euskal Herrian, Bilbo, Bizkaiko Aldundia, 1985.
Carmen IZAGA SAGARDÍA
Kazetaria