Etnografoak

Goñi Auzmendi, Karmele

Etnografo gipuzkoarra, Tolosan 1926ko abenduaren 21ean jaioa. 91 urte zituela hil zen, 2017ko ekainaren 7an.

Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia eta Antropologia Saileko Idazkaritzako arduraduna izan zen 1947tik 1957ra, eta 1955ean Eusko Folklore Urtekaria (XV. zk.) argitaratzeari ekin zion berriro, 1936an bertan behera utzitako edizioaren jarraipena. Ardura horiekin batera, ikerketa etnografikoko lehen lanak ere egin zituen, On Joxemiel Barandiaran antropologoaren gidaritzapean. On Joxemiel Barandiaran Zerainen (Gipuzkoa) zentratu zen, eta 2002an aintzatespen handia eman zion.

Etniker-Gipuzkoa taldeko kidea izan zen 1964tik, eta 1983ko Jose Miguel de Barandiaran Beka lortu zuten ikertzaile-taldeko kide izan zen, Euskal Herriko Atlas Etnografikoari egindako ekarpena gaitzat hartuta: Estudios en Bizkaia y Guipúzcoa, Eusko Ikaskuntzak argitaratua, 1988an.

1966an parte hartu zuen, guraso talde batekin batera, Bilbon euskarazko lehen ikastegiaren sorreran, "Resurrección Mª de Azkue" ikastolaren sorreran, eta Bilboko parrokietan euskarazko katixima ezartzen.

Deia egunkariko bazkide sortzailea eta Administrazio Kontseiluko kidea 1986. urtera arte.

1980tik 1997ko abuztura bitartean Bilboko Euskal Arkeologia, Etnografia eta Kondaira Museoko zuzendari izan zen, Euskal Kultura Ondarea eskuratu, ikertu, kontserbatu eta zabaltzeko lanetan administrazio-zuzendaritza eta zuzendaritza zientifikoa uztartuz.

Hizlaria eta ehun tradizionalean eta herri-jantzietan aditua, aholkularitza berezia eman die dantza-taldeei aldagelak berritzeko. Lankidetza horren emaitza da Portugaleteko XXX. Nazioarteko Folklore Jaialdian Elai-Alai dantza taldeak 1997ko uztailean eman zion omenaldia. Euskal Kulturaren alde egindako ibilbidea aitortzeko, sari hauek jaso ditu: "Don Andrés de Mañaricua" (1995), Bizkaiko Foru Aldundiak eratua; "Durangerriko Teila 2004", Durangoko Gerediaga Elkarteak emana; eta Sabino Arana Fundazioaren saria, 2005ean.

Bere argitalpenen artean honako hauek nabarmentzen dira: Bizkaiko Jantziaren Bilakaera (1982) eta Euskal Artisautza (1985). Horrez gain, zenbait artikulu argitaratu ditu zenbait aldizkaritan, hala nola Anuario de Eusko Folklore aldizkarian, artzaintzari, eskulangintzari eta erlijiotasunari buruz. Gipuzkoako Zerain herriari buruz egin zituen lan etnografikoak Euskal Herriko Atlas Etnografikoan daude jasota, Etniker Euskalerriak gaikako liburukietan argitaratuak.

  • Tolosak bere kulturagileei omenaldia. Tolosa: Tolosako Udala, 1977.
  • ERKOREKA, Anton. Antropologoak, Etnologoak eta Etnografoak gaur. Donostia: Antropologiaren Euskal Bilduma, Barandiaran Joxemiel, Kriselu ed. 1988.
  • SALVADOR, Joseba; URRETABIZKAIA, Joseba. Erretratuak, Tolosa, 1993.
  • Garmendia, Elixabete. Karmele Goñi. Bidegileak. Gasteiz: Eusko Kultura Saila, 32, 2003.