Instrumentugilea

Gandia Lahidalga, Santos

Biolontxelojole gipuzkoarra. Donostian jaio zen, 1899ko azaroaren 1ean. 1975eko urriaren 28an hil zen, Madrilen.

Bere jaioterrian Alfredo Larrocharekin (bere irakasle bakarra) ikasi zuen eta Donostiako Kontserbatorioan Sari Berezia lortu zuen. Gipuzkoako Diputazio Probintzialak beka bat eman zion, eta horri esker Parisera joan zen. Han, munduko "zellista" onenak entzunez hobetu zuen bere burua.

1928an Madrilen helbideratu zen, Kontserbatorioan Lehen Sariarekin amaitu zuen bere ibilbidea eta Orkestra Sinfonikoan sartu zen biolontxelo bakarlari gisa. Berarekin, Ricardo Straussen Don Quijote poema sinfonikoa eta Beethovenen Kontzertu Hirukoitza interpretatu zituen askotan. Madrilgo Ganbera Orkestraren sortzaileetako bat izan zen, Abelardo Corvinoren Espainiar Laukotea osatu zuen, eta Santos Gandiaz gain, Manuel Garijo flautak eta Nicanor Zabaleta harpa donostiarrak osatzen zuten Ganbera Hirukotea osatu zuen. Madrilgo Musika Kulturaren Elkartean egin zuen debuta, 1932ko apirilaren 25ean, eta ondoren Filarmonikoetan zehar bira zabala egin zuen; atzerriko konpositoreen lanez gain, José María Franco, Salvador Bacarisse, Mantecón eta abarren obrak programatu zituen.

Bi urte geroago, 1934an, martxoaren 7an, Madrilgo Elkarte Filarmonikoan aurkeztu zen, Trio Klasiko Espainiarra osatuz, non Federico Senén biolinista eta Quevedo piano-jotzailea zen; beste bi kontzertu eman zituen entitate izendatuan, Beethovenen Trioen ziklo osoa interpretatuz. Orkestra Nazionala sortu zenean biolontxelo bakarlari kargua eman zioten. Bere soinu ederra, gustu aparta eta instrumentuaren nagusitasuna zirela eta, Conrado del Campok ez zuen zalantzarik izan bere Kontzertua "La"-n entzuteko, 1942ko azaroaren 8an, Orkestra Nazionalaren saioan, Bartolomé Pérez Casasen zuzendaritzapean.

1964tik Alfontso X.a Jakitunaren Aginduaren jabe.