Literatoak

Lopez de Guereñu Galarraga, Gerardo

Argazkilaria eta etnografoa. Gasteizen jaio zen 1904ko apirilaren 23an. 1992ko abenduaren 2an hil zen.

Lopezen familiak udako etxea zuenez Arabako Apellaniz herrian, gaztetatik kutsatu zen naturaren eta landa-munduaren xarmarekin. Batxilergoa Gasteizko San Viator ikastetxean egin zuen eta Arabako hiriburuko Maisuen Eskola Normalean egin zuen karrera. Hala ere, aita oso goiz hil zitzaionez, 18 urte zituela, ez zuen inoiz irakaskuntza arautuan lan egin eta aulki tolesgarrien familia-enpresan hasi behar izan zuen lanean.

Ikerketa lanetan hasi zen, bere herriari zion maitasunak bultzatuta, hau da, Euskal Herriari eta, nagusiki, Arabari, zion maitasunak bultzatuta. Hasiera naturarekiko (pinpilinpauxak, loreak eta fauna, oro har) maitasun eta erakarpenez beteta egon zen. Apellanizera joaten ez zenean, inguruko edozein menditara bideratzen zituen ibilaldiak, zaletasun handiena askatuz: argazkilaritza. Ibiltari nekaezina zen eta bizikletaz ibiltzen zen nagusiki. Eibarko Kirol Elkartean sartu zen, Gerardo semearekin batera, eta Eibarko elkartera joan ohi zen arabarren taldetik sortutako Manuel Iradier Txangozaleen Elkarteko lehen batzordeko kide izan ziren biak. Txangozaleen elkartean erakusketa, argazkilaritza, hitzaldi eta argitalpen ataletako arduradun izan zen eta probintzia guztian egindako ibilaldietako gida izan zen, in situko klase magistralak emanez mota guztietako ondare kultural eta naturalari buruz. Gizon metodikoa izanik, bakarka aritu zen lanean, hainbat ikerketa-ildori helduta: mendizaletasuna, arte erlijiosoa, etnografia, toponimia, Arabako herriak, jai-egutegia, herri-botanika, herri-medikuntza, historia eta abar; hori guztia, argazkilaritzarekin maisutasunez apainduta. Azken zaletasun horri esker, hainbat sari jaso zituen argazkilaritzako hainbat lehiaketa nazional eta herrikoetan. Orain arte inork egin ez duen bezala ezagutu zuen Arabako biztanlea eta bertako folklorea eta altxor neurtezina utzi zien etorkizuneko ikertzaileei. Manuel Lekuona saria dela eta, Gerardo Lopez de Guereñuren biografian Josemari Velez de Mendizabalek honela adierazi zuen:

"Gerardok Jose Miguel de Barandiaranen aholkuei eta irakaspenei jarraiki bideratuko du lana, ataundarrarekin zuzeneko lankidetzan lan egitera inoiz helduko ez den arren. Arabako etnografiari dagokionez, esker onezko oroigarria adieraztean, Gerardok beste gida bat ere aipatzen zuen: Jose Iñigo Irigoien. Bi maisu horien ekarpenez gain, Lopez de Guereñuren produkzioko esanguratsuena autodidaktismoan oinarritu zen"

(Itzulpen moldatua gazteleratik).

Gerardo Lopez de Guereñu Galarragak ez du alferrikako lana egin Arabako etnografiaren patriarka gisa.

85 urte zituela -bost urte zeramatzan alargun-, Gerardo semea hil zitzaion, etnografoa eta argazkilaria hura ere eta orduan utzi zion ikertzeari.