Pintoreak

Iribarren mendiak, Jesus

Margolaria, Irunen (Gipuzkoa) 1940ko ekainaren 27an jaioa.

Artearen sekretuak erakutsi zizkion Gaspar Montes Iturrioz margolari entzutetsuaren semea da, Madrilen eta Parisen ikasketak zabalduz. 1959an Donostian ospatutako Gabonetako Lehiaketan Lehen Saria eta 1962ko Pintura Lehiaketa Nazionalean Bigarren Saria lortu zituen. Bere bizitzako garai bat eman zuen Bruselan ikasten. Bere erakusketak ugariak izan dira, Oslon (Norvegia), Irunen, Donostian, Bilbon, Madrilen, Bartzelonan, Zaragozan, Iruñean, Hondarribian, Marbellan, etab. egindakoak nabarmenduz. Parisen ere erakutsi zuen 1957an. Bere lanak Donostiako San Telmo eta Bilboko Arte Modernoa museoetan daude ikusgai, besteak beste. Hauek dira aipagarrienak: Oilar beltza, Palometa, Ziga, Zaldiak, Donamaria, Zubietako eliza, Erasun, Pastando, Gaua eta zaldiak, Mren erretratua. Sánchez Marco, Ventana, Agustín Boyer, etab.

Horrela ikusten du Maria Doñatek (Zaragoza, 1965):

"Jesús Montes pintoreak, gaur egun 25 urte dituenak, garaietan banatuta du bere ibilbide artistikoa: bere lehen aroa urdin izenekoa da, Vázquez Díazi asko gustatzen zitzaiona, non lehen baino pasta gutxiagorekin sortzen duen mihisean, eta zeinen oihalek erakusten baitute jada baretasunaren jabetza, bere betetzeraino konkistatuz joango dena; aro beltza, aro gorrizta, aro gorrizta."

Philippe Crocq (Paris, 1966):

"Montesen pinturak bizitza du, teknika bat eskuratzean ez delako gelditasun dekadente batean erori. Azalpen bat dago honetan guztian, bere sentiberatasunean eutsitako azalpena. Montesek bihotzarekin margotzen du, funtsean izaki sentibera da, horrek gehiegikeriaz eta arrazoiaz ezkutatzen duen guztiarekin. (...) Hunkituta dago loreekin, fruituekin, animaliekin, objektuekin, baita beste edertasun natural batzuen ikuskizunarekin ere, eta bere sentikortasuna erretratuak abstraitzen du batez ere, espresionistengana hurbiltzen duen ezaugarria".

Megara (Bilbo, 1967):

"Pintura mistoaren antzinako era noblea -tenplea eta oleoa- bereganatzen jakin izan du, eta, ikasitako formulen errepikapen neketsu eta monotono bihurtu ordez, arte-sentimendu baten forma guztiz pertsonalizatu, materializatu, bihurtu du, berea den bezala marrazki sotil eta delikatua, intonismo poetiko batez zeharkatua, zeinak oso ondo jolasten baitu hondoetako argitasun sakonekin.

Arramele (Donostia, 1969)

"Erretratuetan, Jesus Montesek beti izan den marrazkilari handia erakusten digu, garai batean baino aurreiritzi gutxiagorekin; batzuetan, kolorearen kontura, eta beste batzuetan, gehiegizko sintesiaren kontura, indar adierazkorra badute, bizia -eta suposatzen dugu, ez baititugu ereduak ezagutzen- antzekoa".

Katon (Donostia, 1970):

"Jesús Montesek bere buztinezko unibertsoari leial jarraitzen dio, lapiko eta lapikoen munduari. Haien forma bizigabea etnografiatik berreskuratuta, badirudi bizia hartzen ari zaiola pintzelen ukitu magikoari. Gaur egun, gai sinple hori zabaltzen du, batzuetan frantziskotarren gozamenerako, baita teknikoki "trecentista" izateko ere, bere pareta errealistetan artisau zestotarren forma berriak, forma multiformak, zintzilikatzeko. Bada horma-irudi zerbait barruko zenbait konposizioren adierazpen koloretsuan, zeinetan jokatzen baitute forma karratu eta prismatikoek, herrixka alakenetako oihartzunek eta baoek, intimitate misteriotsuetara irekitako leihoak bezalakoak baitira".

Jose Berruezo (Donostia, 1973):

"Jesús Montesek, bere erakusketa honetan, urdinen eta berdeen sorta erabiliz, karmin ukitu arinekin, bilakaera kromatikoa egiaztatu du, non, sienei uko egin gabe, lurrek eta gorriek indar espresiboa irabazi duten. Eta adierazkorra -espresionista ere esango nuke nik- bere egungo pinturaren zati handi bat da: Esan iezaiezue arasa horiek, armairu horiek, baserri-altzari horiek, beren pintura-birsortzean garrantzi apaingarria irabazten duten horiek: El armario de Marbella, La panera riojana, El armario andaluz, artistaren errepertorioan jada konstanteak diren abesti batzuk aipatzearren".

L Muñoz Viñaras (Bilbo, 1973):

"Jesus Montesek ondo esandako hitz zaharren freskotasun geldiezina erakusteko lan nekeza aukeratu du, testu hilezkor batzuen antzinatasun noblea sintaxi adierazkor jariakorrez gaurkotzeko lan nekeza. Kolorea, beste edozein teknika bezala, tonu betean agertzeko eta prisma plurala poetikaz eta lausodurekin baino lortzen ez diren ñabarduren sugestio misteriotsuz proiektatzeko gai. (...). Bide horretan dabil Jesus Montes. Bide hori, Tizianorengandik bertatik abiatuta, badakit, Pancho Cossiorengandik igarotzen da. Baina ez dela menditar bikainean amaitzen eta hura zeharkatuko duen artistak ez duela nahitaez bertan gelditu behar. Nork bere helmuga eta ibilbidearen erritmoa finkatu behar ditu. Nik uste dut Jesus Montesek oso ondo dakiela nondik nora dabilen eta nora doan. Denborari".

J. M. Alvarez Emparanza (Euskal pintura garaikidea, 1978, Donostia):

"Oso teknika arrakastatsua erabiltzen du, "tablex" aren gainazal leunarekin jolastuz, benetako "alkimia" prozedurak gogorarazten dituzten konbinazioetan oinarrituz, desmarraztuz marraztu arte. Ez du begiesten duen bakantasuna islatzen, baizik eta aukeratutako gaia interpretatzen du, konbentzionalismoak baztertuz".