Basarri
Bertsolaria, hizlaria eta kazetaria. Errezilen jaio zen, Granada baserri-etxean, 1913ko azaroaren 27an. Zarautzen hil zen 1999ko azaroaren lauan.
1935eko urtarrilaren 20an, Lehen Bertsolari Egunera (Lenengo Bertsolari-eguna ) aurkeztu zen, Donostian, eta lehen saria eraman zuen. Hurrengo urtean, 19-I-1936an, Bigarren Bertsolari Egunean (Bigarren Bertsolari-eguna), gaiak aipatu zizkien bertsolariei. Gerra amaitu eta urte batzuetara herrialdeko herri guztietan kantatzen hasi zen, batez ere Uztapiderekin batera. Jainkoak bakarrik dakizki bere bizitzan zehar bere ahotik atera diren milaka eta milaka ahapaldiak. Ia baiezta genezake ez dela kantatu ez duen Euskal Herriko txokorik izango, ezta entzun ez dion euskaldunik ere.
Bertso lehiaketa eta txapelketetako lehen saria irabazi du, ezin konta ahala alditan eta ia etengabean, txapela eskuratuz, harik eta, 1962ko abenduaren 30ean, agurtzeko ahapaldian adierazi bezala, "bere lagunik maiteenari eman zion" (nere lagunik maitienari eman bai diot txapela), hau da, Uztapideri, eta lehiaketa horietan berriro ez parte hartzea erabaki zuen arte. Idatzizko bertsolaritzak, gerraosteko urteetan, halako gainbehera jasaten du, non ia ez baita existitzen. Basarri salbuespenez sortu zen, eta etengabe idazten ditu gai ezberdinei buruzko konposizioak, eta ez ditu ohiko bertso-paperean argitaratzen, euskal aldizkarietan baizik. Ekoizpen sakabanatu hori bilduz, orain arte, lau liburu argitaratu dira: Atano III (1949), Basarriren bertso-sorta (1950), Kantari nator (1960) eta Laugarren Txinpartak (1966).
Gaur egun, bertso-jartzalle (bertsolari idazle) asko dira aldizkariek beren konposizioak argitaratzeko organo gisa hartu dituztenak. Basarri, gainera, kazetari elebiduna da: gaztelaniaz, La Voz de Españako bere Atalaya montañera lanean, landa-atletismoko kronikak idazten ditu, euskarazko liburu berriak kritikatzen ditu, istorio, kondaira edo pasadizo zaharrak kontatzen ditu, ehun gai desberdinen inguruko kontsulta jasotzen du.. Euskal mundu nahasia islatu izan da, urteetan zehar, jada klasikoa eta iraupen handikoa den sail horretan. Kazetari gisa euskaraz, aldizkari eta argitalpen guztietan kolaboratu du. Era askotako gaiak jorratzen ditu hemen ere, eta hain jariotasunez, kastizismoz, dotoreziaz eta hizkuntza menderatuz betetako euskara batean garatzen ditu, non gaur egungo euskal prosagile onenetakotzat sailkatu behar baita. Beste alderdi garrantzitsu bat berritsua da, batez ere irratiaren bidez moldatzen dena, milaka eta milaka entzule bere ahotsari begira edukiz. Hori dela eta, "Basarri" ez da bertsolari soiltzat hartu behar, baizik eta, bere alderdi guztiak kontuan hartuta, bidezkoa da euskararen figura nabarmenetako bat dela onartzea.
1973an Donostian bere kideen eta entzuleen omenaldia jaso zuen bertsolariaren bosgarren egunean (ik. Bertsolari Eguna), Kultur eta Turismo Ekintzetxeak (C.A.T.) antolatuta Gipuzkoako hiriburukoa.
Euskal Herriko Bertsozale Elkarteko ohorezko kide izendatu zuten 1987an, Bertsozale Elkartearen Eraketa Ekitaldian.
Juan Mari Lekuonak sakon aztertu zuen bere bertsolari estiloa, eta Basarriren bertsolari proiektua (Euskaltzaindia, 1992) izenarekin argitaratu zuen bere lana. Zarautzen hil zen, 1999ko azaroaren 4an, 86 urte zituela. Hurrengo egunean kostaldeko herrian egindako hileten inguruan, Euskal Herriko belaunaldi eta txoko guztietako bertsolariek azken omenaldia eskaini zioten.