Literatoak

Viar Olloqui, Javier

Euskal kulturaren pertsonaia polifazetikoa. Bilbon jaio zen 1946an. 2021eko urriaren 28an hil zen. Il est décédé le 28 octobre 2021.

Farmazian lizentziatua (Madril, 1969). Bizkaiko Farmazialarien Elkargo Ofizialeko lehendakaria izan zen (1982-1988), eta Farmazialarien Elkargoen Kontseilu Nagusiko eta Farmaziako 2000ko Aholku Batzorde Sanitarioko kide izan zen.

Poeta eta eleberrigilea, El Paraíso a cambio (1989) eta Ciudad en cauce/Hiria Uhaskan 1970-2002 (2003) poema-liburuak argitaratu ditu; La muerte de la novia (1992, Pío Baroja saria) eta La agonía del ángel (1992) eleberriak ere; La muerte de la novia (Ciudad de Irun, 1992) kontakizun laburraren egilea da, baita hainbat poema eta kontakizun ere antologietan, hala nola Diecisiete poetas de Bilbao (1974) eta Poesía en Bilbao (1986 eta 1991), edo liburu kolektiboetan, hala nola 23 (1981).

J. Viarren obra literarioaren ezaugarri nagusiak hauek dira: adierazpen barrokoa eta surrealista, hizkuntzarekiko interesa, erreferentzia kultuak eta adierazpen-baliabideen aniztasuna, batzuetan esperimentaltasunaren eremuan kokatzen baitute eta distantzia ironiko eta guztiz ezkorra ematen baitiote. Bere poesian, batez ere, tradizio hermetiko baten adierazpen desberdinen alderdiak txertatzen ditu. Bertan, trobadore proventzalen trobar clus-ekiko, gongorismoarekiko edo barroko modernoarekiko interesa antzeman daiteke. Era berean, eragin surrealista ia beti ageri da bere irudien askatasun arriskutsuan, oso bisualetan, eta idazkera automatikoko prozeduretan.

Arteari buruzko artikulu ugari ditu, batez ere euskal arte garaikideari buruzkoak, 1972tik hainbat egunkari, kultura-aldizkari eta erakusketa-katalogotan agertu direnak. Haren lanik garrantzitsuena Rafael Ruiz Balerdi Balerdi margolari gipuzkoarrari buruzko monografia kritikoa da. La experiencia infinita (1993).

Arte Ederren arloan duen esperientzia zabala eta askotarikoa da. "Balerdi, la experiencia infinita" (1993-1994), "Chillida, Barlerdi Larre" (1995) edo "Carmelo Ortiz Elguea, 153 pintura" (1999) erakusketen komisarioa. Bilboko Guggenheim Museoan erosketak egiteko lehen Aholku Batzordeko kide izan zen, besteak beste, Kosme Barañano, Javier González de Durana eta José Manuel Bonetekion batera. Horrez gain, Bilboko Arte Ederren Museoko Administrazio Kontseiluko kide izan zen 13 urtez, eta 2002az geroztik museo horretan bertan zuzendari lanetan dihardu.

2008an Arteen eta Letra frantsesen Ordenako Zaldunaren Domina eman zioten.

--

Jatorrizko testua: Ainhoa Arozamena Ayala eta Auñamendi Eusko Entziklopedia

Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa

Itzulpenaren berrikusketa: Agustín Arostegi