Saiakera-idazle

Guerrico Enatarriaga, José Ignacio (1984ko bertsioa)

1740an Seguran (Gipuzkoa) jaiotako propagandista katolikoa. Bere jaioterrian ikasketa humanistikoak egiten hasi ondoren, Madrilera joan zen jarraitzeko. Bertan, Jose Enatarriaga osabarekin bizi izan zen, Oñate kondearen artxibozainarekin. Han Filosofia eta Teologia ikasi zuen Felipe Altolaguirreren laguntzaz, 1762an apaiz ordenatu eta Mutiloako parroko kargua hartu zuen arte, non 1824an hil zen. Cristau Doctriña Guztiaren Esplicacioaren Sayaquera liburuaren egilea da, Tolosa, 1858. Ikus daitekeenez, Guerricoren heriotzatik haren obra agertu arte, 34 urteko tartea igarotzen da; egileak zailtasun gaindiezinak izan zituen hura bizirik ezagutzera emateko, bai arazo ekonomikoengatik, bai baimen-kontu labainkorrengatik. Eskakizunetako bat izan zen mila orritik gorako lan guztia gaztelaniaz jartzea. Idazlanak helburu pedagogikoak ditu. Doktrina Kristauaren saiakera bat da, gipuzkeraz idatzia, Itun Zahar eta Berriko pasarteekin irudiztatua, eta galdera-erantzun moduan idatzia, publiko guztientzat eskuragarri egiteko. Erabilitako euskara ona da, latinezko terminoak eta gaztelerazko maileguak modu diskrezionalean erabiliz gero -agian zerbait bai-, eta horri esker Orixek eta partzialki Azkuek alde batera utzi dute. Michelenak Juan Bautista Aguirre baino baxuagoa dela uste du, ez ordea Egusquiza, Axular, Mendiburu, Añíbarro, Moguel eta hau bezalako idazle garrantzitsuen artean kokatu baitzuen. Horri buruz, Arruek dio: "Ez dago esan beharrik Guerrico euskararen egile trebea dela. Baina haren sintaxia eta estiloa -azken hau batez ere- ez dira berdinak, eta gorabehera ugari dituzte; J. B Aguirre eta Lardizabal, ez dira kastizoagoak nahi bada, baina kontu handiagoz eginak daude".

Bernardo ANAUT