Arabako Albaitarien Elkargoa
1902ko maiatzaren 22an, albaitari arabarrak Arabako Elkargoa sortzeko eta, behin elkartuta, euskal probintzietako eta Nafarroako elkargoak bat-egiten saiatzeko bildu ziren.9
Baina Elkargoaren ekitaldi konstituziogilea Vitoria-Gasteizko udaletxeko areto batean egin zen, 1903ko maiatzaren 26an, hurrengoek osatutako Batzorde probintziala izendatuz:
- Lehendakaria: Manuel González de Suso Ibáñez de Aspuru
- Lehendakariordea: Tomás Erausquin Uriarte
- Idazkaria: Domingo Julio Díaz de Berrícano
- Kontularia: Serapio Erausquin Romarategui
- Diruzaina: Romualdo Erausquin Álvarez de Gámiz
- Bokalak: Urbano Arbuníes, Diego Carrión eta Fulgencio Rafael Lasaga
Kolegiatuen artean Mateo Arciniega, Jorge Díaz de Berricano, Braulio Erausquin, Daniel Fortea, Víctor Fernández de Larrea, Javier Oquiñena, Prudencio Cenzano, Luis Orúe, Justo Berganza, Lino Otiñano, Arturo Landazabal, Ramón Ramírez eta Mariano Maturana zeuden.
Garaiko Kontu-liburuan, kontserbatzen den dokumentu bakarrean, Zumarragara (Gipuzkoa) Ikastetxe Eusko-Nafarra sortzeko bilera batera joateagatik zuzendari bati ordaindutako saria jasotzen da.
Arabako Albaitarien Elkargo Ofizial ospetsuan lehen emakume kolegiatua Mª Pilar Rozas Parra izan zen, 1979ko irailaren 30ean izena eman zuena.
Eta zuzendaritza-kargu bat izaten lehen emakumeak Cristina Gorospe, Marisol Vicente eta Teresa Martinez izan ziren, 1989ko urrian.
Zuzendari kolegiatuak izan dira:
| Manuel González de Suso Ibáñez de Aspuru | 1903 - 1905 |
|---|---|
| Domingo Sanz Almarza | 1905 |
| Tomás Erausquin Uriarte | 1909 |
| Mateo Arciniega Añastro | 1921 |
| Severiano Aramburu Arreche | 1927 - 1928 |
| Julio Díaz de Berricano | 1928 - 1931 |
| Arsenio Juarrero Moreno de Monroy | 1931 - 1933 |
| Javier Oquiñena Castillo | 1933 - 1934 |
| Moisés Pérez de Eulate Erausquin | 1934 - 1935 |
| Luis Sánchez | 1936 - 1937 |
| Julio Díaz de Berricano | 1937 - 1941 |
| Andrés José Jarillo Tello | 1941 - 1949 |
| Severiano Aramburu Arreche | 1949 - 1954 |
| Ignacio Oregui Goenaga | 1954 - 1956 |
| Tomás Pérez de Eulate | 1956 - 1963 |
| Roberto Conty Larraz | 1963 - 1965 |
| Tomás Pérez de Eulate | 1965 - 1968 |
| Rafael Uribarrena Barrecheguren | 1968 - 1977 |
| Francisco Valenzuela Cerezuela | 1977 - 1978 |
| Teófilo Albarrán | 1978 - 1980 |
| Arturo Orive Orive | 1980 - 1986 |
| Florencio Beltrán de Heredia | 1986 - 1987 |
| Gregorio Mediavilla | 1987 - 1989 |
| José Alfonso Herrero | 1989 - 1994 |
| José Ramón Orive Pedruzo | 1994 - 1996 |
| Javier Lauzurica | 1996 - 1999 |
| Fernando Camarero Rioja | 1999 - 2001 |
| Carlos Estévez Sánchez | 2001 - 2005 |
| Enrique Garrido Artetxe | 2005 - XXXX |
Bizkaiko Albaitaritza Elkargoa
Bizkaiko Elkargoaren sorkuntza Jose Ignacio Guerricabeitia Ibarrolak zuzentzen zuen Albaitaritza Elkarte Zientifiko Bizkaitarrean oinarritzen da.
Ikuspuntu formal batetik, 1901eko maitzaren 10ean izan zen, helburu horrekin Bilboko Zientzia Medikuaren Akademia, Jose Ignacio Guerricabeitia Ibarrola bertako akademikoa zela, Pedro Luengo eta Narciso Celayeta, eta eskarmentu handiko Juan Arruza Plentziakoa, Pablo Llandera Balmasedakoa, Guerra y Enrique Beitia Bilbokoa, Lorenzo Goicoechea Mungiakoa, Matías Mendieta Gordexolakoa, José Uribe Sestaokoa, Bruno Antón Santurtzikoa, José Basterra Dimakoa, Lauzurika Orduñakoa, José Ramón Mugarza Barrenechea Bediakoa, Ciro Mugarza y Zorriketa Larrabetzukoa, José Mugarza Amorebietakoa, Felipe Rivas Turtziozkoa, José Arriola Markinakoa, Bernardino de la Sota de Abantokoa eta Santiago de Urquijo Arrigorriagakoa bildu ziren, probintziako albaitaritza elkarte bat sortzea eta presidentetza-mahaiari elkartearen araudia idaztea agintzea erabakiz.
1901eko azaroaren 19an, araudia onartu zen eta lehendabiziko zuzendaritza-batzordea eratu zen, hurrengo osaketarekin:
- Lehendakaria: José Ignacio Guerricabeitia Ibarrola
- Diruzaina: Cipriano Guerra
- Idazkari Nagusia: Enrique Beitia
- Akta-Idazkariak: Pablo Guerricabeitia eta Angel Capanaga
- Bokalak: José Lauzurica (Durango), Narciso Celayeta (Markina), Juan B. Asolo (Gernika), José Uribe (Balmaceda) eta Juan M. (Bilbao)
Ohorezko Lehendakari bezala Isidoro León Arreguíaa href="#nota10" name="ref10" class="notazbk">10 izendatu zen:
Bazkundeko11 Lehendakariak hauek izan dira:
| José Ignacio Guerricabeitia Ibarrola | 1901 - 1905 |
|---|---|
| Pedro Luengo Rodríguez | 1905 - 1911 |
| Martín Ciga Lecuna | 1914 - 1915 |
| José de la Sota Castaños | 1915 - 1917 |
| Benigno Alfredo Montejo Bringas | 1917 - 1920 |
| Joaquín de Carrandi Jainaga | 1920 - 1922 |
| Martín Ciga Lecuna | 1922 - 1923 |
| José de la Sota Castaños | 1923 - 1926 |
| José Basozabal Luzuriaga | 1926 - 1928 |
| José Palenzuela Aguirre | 1928 - 1930 |
| Ignacio Pablo Guerricabeitia Ugarte | 1930 - 1932 |
| Joaquín de Carrandi Jainaga | 1932 - 1935 |
| Lucas Basterrechea Elorrieta | 1935 - 1937 |
| Casimiro Mugraza Echevarria | 1937 - 1937 |
| Manuel Llano Alberdi | 1937 - 1941 |
| José de la Sota Castaños | 1941 - 1943 |
| Blas Martínez Inda | 1943 - 1948 |
| Jesús Alberdi González | 1948 - 1954 |
| José María Irujo Inda | 1954 - 1956 |
| Arcadio Llanos de la Puente | 1956 - 1971 |
| Rufino Asua Zubero | 1971 - 1977 |
| Ignacio Arteaga Beldarían | 1977 - 1996 |
| Josefa Iñaki Arrázola Madina | 1996 - 1998 |
| Francisco Luis Dehesa Santisteban | Desde 1998 |
Gipuzkoako Albaitaritza Elkargoa.
Gipuzkoako Elkargoaren sorrera Bizkaiko elkargo anaiarena baino lehenago izango zen, azken honen sorreraren bileran Gipuzkoako Albaitaritza Elkargoaren komunikatu bat irakurri zelako, bere Gobernu Batzordeko kideak ziren Curia jaunak, Saiz Saldain jaunak eta Aldasoro jaunak sinatua, Bizkaiko elkargoarekin koordinazio organu baten sorreran interesa erakutsiz12..
Zumarragako Udaleko Albaitari Ikuskatzailea Luis Saiz Saldain albaitari madrildarra zenean, Donostiako Udaleko Albaitari Ikuskatzailea zen haren lagun Severo Curia Martinezekin batera, Gipuzkoan jarduten zuten 26 albaitariak 1899ko martxoako igande batean Zumarragako Altuna Hotelean ospatuko zen bilerara deitu zituzten.
Bilera hartan Gipuzkoako Albaitaritza Elkartea sortzea adostu zen, Severo Curia Martinez buru zuen behin-behineko zuzendaritza batzordea izendatuz, Pedro Victor Gallaztegui bergararrak, Anastasio Larrainzar Ezcurra azpeitiarrak eta Luis Saiz Saldain anfitrioiak osatzen zutena.
Hura izan zen Elkargoaren enbrioia eta 1904tik aurrera, beste euskal elkargoak bezala, "ofizial" kalifikatiboa jasoko zuen.13
Lehendakari kolegiatuak izan dira:14
| Severo Curiá Martínez | 1899 - 1911 |
|---|---|
| Luis Sáiz Saldaín | 1911 - 1931 |
| Miguel Salaverría Bengoechea | 1931 - 1934 |
| Venancio Recalde Olaciregui | 1934 - 1939 |
| Miguel Bezares Sillero | 1940 - 1941 |
| Venancio Recalde Olaciregui | 1941 - 1949 |
| Leoncio Goena Urquía | 1949 - 1952 |
| Miguel Salaverría Bengoechea | 1952 - 1954 |
| Enrique Zurutuza Altolaguirre | 1954 - 1956 |
| Miguel Salaverría Bengoechea | 1956 - 1960 |
| Sebastián Ubiría Elorza | 1962 - 1968 |
| Venancio Recalde Berrondo | 1968 - 1980 |
| Enrique Zurutuza Altolaguirre | 1980 - 1983 |
| José Miguel Ariznabarreta Ereño | 1983 - 1989 |
| Rafael Uribarren Axpe | 1989 - 1994 |
| José Manuel Etxaniz Makazaga | 1994 - XXXX |
Ohorezko Lehendakariak hauek izan dira
| Vicente Laffitte Obiñeta | 1924 |
|---|---|
| Dionisio Tellería Arrizabalaga | 1945 |
| Cesáreo Sanz Egaña | 1956 |
| Miguel Bezares Sillero | 1956 |
| Venancio Recalde Olaciregui | 1956 |
| Miguel Salaverría Bengoechea | 1962 |
| Juan Mari Arzak Arratibel | 1994 |
| Antonio Borregón Martínez | 1995 |
9La Veterinaria Moderna (1902), Palentzia. CAMARERO RIOJA, F.-k aipatua (2003), Apuntes para una Historia de la Veterinaria alavesa". Doktore-tesia. 361. or. Ir. 267-268 orr. Zaragoza.
10DEHESA SANTISTEBAN, F.L. (2001). La Veterinaria vizcaína en el siglo XIX. Antecedentes históricos y contexto socioeconómico. Doktore-tesia. 482. or. Ir. 331-332 orr. Leon.
11DEHESA SANTISTEBAN, F. L. (2004). 1901-2001 Cien años de Veterinaria vizcaína Bizkaiko Albaitaritzaren ehun urte. Fundación Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa. Bilbao.
12DEHESA SANTISTEBAN, F.L. (2001). La Veterinaria vizcaína en el siglo XIX. Antecedentes históricos y contexto socioeconómico. Doktore-tesia. 482. or. Ir. 333. or. Leon.
13ETXANIZ MAKAZAGA, J. M. (2006). De herradores, albéitares y veterinarios municipales de Zumarraga. Ikerketa Historikoaren "Angel Cruz Jaka" I Saria. Eusko Ikaskuntza. Lankidetzan-39. 181. or. Ir. Bilbao.
14ETXANIZ MAKAZAGA, J.M. (1996). Gipuzkoako Albaitariak - Veterinarios de Gipuzkoa. Gipuzkoako Albaitarien Legezko Elkartea. 136. or. Ir. Donostia.