Antropologo gipuzkoarra, 1937ko apirilaren 1ean Donostian jaioa eta 2025eko apirilaren 8an hila.
Katedraduna eta Gizarte Antropologia saileko zuzendaria Euskal Herriko Unibertsitatean (1988), Donostiako Filosofia eta Hezkuntza Zientzien fakultatean.
Euskal Herrian, Mikronesian, Hawaiin, Mexikon eta Ipar Amerikan garatu ditu ikerketak.
Bachellor of Arts (St. Mary College, 1966); Master of Arts (Antropologia) Hawaiiko Unibertsitatean (1974); Kultura-analisiko metodoetan diplomatua (East-West Center, Honolulu, Hawai, 1978); Lizentziaduna (Bartzelonako Unibertsitatea, 1980) eta Historian doktorea (UPV/EHU, 1981).
Guam ("Instruktorea", "Researcher", 1971-72), Princeton ("Visiting Felow", 1986) eta Nevada-Renoko Unibertsitateko Basque Studies Programa (1985-91) unibertsitateetan aritu da irakasle.
1979an Estatu Batuetatik itzultzean, Euskal Herriko Unibertsitatean hasi zen irakasle eta ikertzaile lanetan. Urte hartan, oraindik ez zegoen Gizarte Antropologiarik EHUn, eta irakasgai hori emateko kontratatu zuten lehen pertsona izan zen. 1984an, Filosofia eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean "Sexu-bereizketa eta -hierarkizazioa" izenburupean, antropologia feministaren alorreko lehen doktoretza-ikastaroa eman zuen. 1988an Gizarte Antropologiako lehen katedra lortu zuen UPV-EHUn.
Irakaskuntza eta ikerketa binaka joan dira bere ibilbide akademikoan eta landu dituen gaietan zein orientazio teorikoetan Antropologia Soziala eta Antropologia Feministaren berezko arlo eta metodologien aurrerapenean interesa azpimarratu behar dira. Jorratutako gaiek honako hauekin dute zerikusia: espazioa eta denbora; jabetzaren sistemak eta ahaidetasunaren estrategiak; etnizitatea eta erritualak; sozializazio berrien eragina egitura eta harreman paritarioetan; emakumeen eta gizonen arteko botereari buruzko teorizazioa eta haren inplikazio praktikoak.
Emakumearen Azterlanen Mintegiko zuzendaria izan da (1980-85 eta 1992-94). Doktoretza-ikastaroak, ikastaroak eta hitzaldiak eman ditu Euskal Herriko unibertsitateetan, Santiago de Compostelan, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoan, La Lagunan, Menéndez-Pelayo Nazioarteko Unibertsitatean eta Malagan, bai eta Princeton eta Cornell Estatu Batuetako unibertsitateetan ere. Baita Zaragozako Unibertsitatean eta hainbat euskal kultur etxetan ere, bere espezialitateko arloei buruz.
Euskal antropologiari buruzko txostenak aurkeztu ditu, batez ere, Deustun (1980), Vianako Printzea Erakundearen Didaktikari buruzko I. Jardunaldietan (Iruñea, 1981), Bordeleko "Société d'Antropologie" jardunaldietan (1992), Donostiako III. Antropologia Biltzarrean (1985), Gypsies and Minorher biltzarrean (1986) Horrez gain, Espainiako Estatuko Elkarteen Federazioaren XI. Antropologia Biltzarreko presidentea izan da (Donostia, 2009), eta Eusko Ikaskuntzaren XVII. Nazioarteko Biltzarreko presidentea (Gasteiz, 2008).
1967 eta 1976 artean Mariana eta Karolina uharteei buruzko landa-lanak eta artxibo-lanak egin zituen (Madril, Sevilla), baita Guameko Unibertsitaterako zenbait ikerketa ere. 1980-81ean "Arrankudiagako herriko antolakuntza soziala eta jabetza sistema" (EI/SEV) izeneko ikerketa taldea zuzentzen du. Parisko CNRSko Institut Universitaire Scientific-eko "Equipe Franco-Iberique de Recherches en Sciences Sociales"-eko kidea, Pierre Bidartek zuzendua (1985). 1986tik 1988ra bitartean, generoari buruzko landa-lana egin zuen Donostian eta Bilbon, Donostiako Udaleko Emakumearen Azterlanen Mintegiak emandako beka bati esker.
UPV/EHUren aginduz, gai hauei buruzko ikerketak egin ditu: "Identitate generikoen eraikuntza hiri-esparruan" (1991), "Antropologia sozialetik espazioa aztertzeko Proposamen Antropologiko Berriak" (1992) eta, 1990ean, "Genero-eraikuntzak kultura-barneko konparazioan" (4 tesi atxikita dituen ikerketa-ildoa). 1994an ekin zion lanari, EHUren enkarguz hau ere: "Aldaketa-prozesuak euskal gizartean eta kulturan. Genero sistema eta harremanen ardatz eta artikulazioak".
"La Construction Sociale des sexualités en Europe du Sud" (1993-94) gaiari buruzko Frantziako CNRSren eta MECen arteko ikerketa-programaren barruko Euskadiko proiektuaren koordinatzailea.
1981 eta 1983 bitartean, EI/SEVen Jose Migel Barandiaran Bekaz gozatu zuen. Beka hori etnografia-lan bati eman zioten lehena izan zen, "Euskal emakumeek kostaldean, landa-eremuetan eta hiri-eremuetan izan dituzten portaeraren eta balioen konparazio-azterketa" egiteko.
Bartzelonako Anthropos argitaletxeko Cuadernos de Antropología bildumaren zuzendaria (1981-1995), UPV/EHUko Emakumearen Azterlanen Mintegiak 1983an antolatutako "Emakumea, Kultura eta Gizartea" astearen koordinatzailea. EHUko Udako I. Ikastaroetako Antropologia Ikastaroko zuzendaria (1983); II. Ikastaroetako Etnizitate Ikastaroko zuzendarikidea (1984). III. Antropologia Kongresuko idazkaria (EHU, Donostia, 1984). IV. Antropologia Biltzarreko "Emakumearen Antropologia" sinposioaren koordinatzailea (Alicante, 1987). Kobie eta Eres; American Antropological Association (1976), Eusko Ikaskuntzen Elkartea (1978), ANKULEGI (Euskal Antropologia Elkartea) eta AUDEM (Emakumeen Ikerketen Unibertsitate Elkartea) erakundeetako erredakzio-batzordeetako kidea izan zen 1993an. EASAko (European Association of Social Antropology) presidenteordea. 1988an Gizarte eta Kultur Antropologiako Lizentziaturako ikasketa-plana egin zuen Estatuko Batzordeko kidea.
Argitaratu dituen lanen artean Mujer vasca nabarmentzen da. Imagen y realidad (zuzendaria), 1985; Korrika rituales de la lengua en el espacio, 1988; Ozeanoetako kulturak: Mikronesia, 1987; Emakumeak hirian. Donostiako azterketa aplikatua, 1991: Generoa eta sexualitatea (Carmela Sanz Ruedarekin, 1991; Korrika Basque ritual for Ethnic Identity, 1993; Gendered Anthropology (arg. ), 1993. Hiri berri baterako aldamioak. Lecturas desde la antropología, (1997). Horrez gain, bere espezialitateko gaiei buruzko lan ugari argitaratu ditu aldizkari hauetan: South Pacific Bulletin, Micronesica, Guam Recorder, Ethnica, Boletín de la Société d'Antropologie du Sud-Ouest, Lurralde, Langaiak, Eusko Ikaskuntzaren Saileko Koadernoak. Kultur Antropologia, Gendered Anthropology edo Aiurri. Artikulu hauek bizitza sozial eta kulturala ikuspegi antropologiko batetik eta begirada feminista batekin aztertzen dute. Jorratutako gaietako batzuk boterearekin eta gizon eta emakumeen arteko desberdintasunekin, kontziliazioarekin eta haien zailtasunekin, indarkeria matxistarekin edo balioen aldaketarekin lotuta daude.
Azpimarratzekoa da aholkulari gisa egin duen lana, tesi eta tesinak zuzendu baititu, baita masterretako ikerketako azken proiektuak eta Ikasketa Aurreratuetako Diplomak ere. EHUn bere zuzendaritzapean egonaldiak egin dituzten ikertzaileei zuzendu die. Eta talde-proiektu ugari bultzatu ditu. Jone Miren Hernandezekin batera ANDRESARE webgunea bultzatu zuen 2008an. Eta artikulugile gisa babestu zuen 2000. urtean sortutako ANDRA egunkaria, "Euskal Herriko emakumeen lehen egunkari" gisa.
Teresa del Vallek 2010eko Berdintasunerako Emakunde Saria jaso du, emakumeen errealitatea ikertzeko eta zabaltzeko egindako lanagatik.