I Garat proiektuaren hasiera (1803). Duela 14 urte, Frantziako Euskal Herriak bere autonomia eta erakundeak galdu zituen, Estatu Orokorretako diputatu ilunak hasitako urte beretan, bi aldiz ministro izatera eraman zuen karrera politikoa. Uztaritzen oporretan dagoen Garat senatariak Bonaparte kontsulari idatzi zion 1803ko abenduaren 27an, eta bere herrikideei buruz ohartarazi nahi zion -dio: «Iraultza frantsesa oso fenomeno handia izan da, eta ez ditu ia ulertu, eta lehen bezala utzi ditu». Garatek P-aren egoera ez-emankorra aipatu du. Euskaldun frantsesa eta «espainiarrek beren artean galtzen uzten dituzten hainbeste ondasun guregana erakartzeko» beharra, hori guztia Kontsulatuak Pirinioak berrantolatzearen barruan. Idoia
ESTORNÉS ZUBIZARRETA
ESTORNÉS ZUBIZARRETA