Ekonomikoak eta sozialak

Gipuzkoako Caracasko Errege Konpainia (1995ko bertsioa)

Organigrama. Konpainiaren organigrama, lehen etapan, honela osatu zen: bost zuzendarik (aipatutakoak) osatutako zuzendaritza; idazkari batek (Nicolás de Echeveste); Cádizko faktore batek (Santiago de Irisasi); faktore nagusi batek Caracasen (Pedro de Olavarriaga); hiru berrikusle; Gorteko diputatu batek (Miguel Antonio de Zuaznák Gipuzkoatik bidalitako Caracasek). Hasierako eskema hori osatuz joan zen eragiketak handitu ahala. Venezuelan lantegi berriak ireki ziren, La Guaira eta Caracasen jatorrizkoaz gain, Puerto Cabello, San Felipe, Maracaibo, etab. eta aurrerago, Cumanan eta Guayanan. Gainera, Gipuzkoako Konpainiaren egoitza Madrilera aldatu zenean, beste helbide batzuk ezarri ziren: 1) Madrilek, egoitza nagusi gisa, 3 zuzendari izango zituen; 2) Donostiak, bigarren mailako egoitzak, zuzendari bat eta 2 parte-hartzaile izango zituen; 3) Caracasen beste zuzendaritza bat sortu zen. Kontulariak ere hirukoiztuta geratzen ziren, zuzendaritza bakoitzak berea izango baitzuen. Kargu berri horiei beste osagarri batzuk gehituko zaizkie: idazleak, ofizialak, etab. Akziodunen Batzar Nagusia, hasiera batean, gobernuaren organo gorena zen. Lehen etapan, Batzar Nagusia Donostiako Kontsulatuaren Aretoan bildu zen. Batzarretara 8 akzio edo gehiago zituzten akziodunak bakarrik joan zitezkeen -8 akzio edukitzea-. Gainera, konpainian interesa dutenek eta bozkatzeko eskubidea dutenek beste akziodun batzuen esku utz zezaketen ordezkaritza. Batzar Nagusian, hala badagokio, Caracasko Gipuzkoako Konpainiak Amerikan eta Europan zituen negozioen kontuak onartu behar ziren. Emaitzak ikusita, Batzordeak erabakitzen zuen dibidenduak banatzea. Gainera, Batzordeak botoen gehiengoz alda zitzakeen zuzendariak, eta, azken batean, merkataritza-sozietatearen patuari buruz erabaki. Hala ere, Akziodunen Batzarraren izaera aldatu egingo litzateke merkataritza-sozietatearen egoitza nagusia Madrilera aldatu zenean. Han, gipuzkoar askok utzi behar izan zituzten beren botoak Gortean bizi ziren herritarren esku. Madrilgo Juntak, 1950eko hamarkadan, hilabeteak irauten hasi ziren. Gainera, batzarrean hartu ziren erabakiak Erregearen berrespenaren mende geratu ziren. Beste alde batetik, eta interesatuen batzar orokorrak ebazpenak (batzuetan presakoak) hartzearen inguruan zituen eragozpenak ikusita, Batzar Partikularrak sortu ziren. Bilera horietan, Erregearen ordezkaria buru zela eta, zuzendaritzaz gain, akziodunen kopuru mugatua joaten zela, Batzar Nagusiak aldez aurretik hautatuta, Caracasko Errege Konpainia Gipuzkoarraren organo betearazle bihurtu ziren.