1935ean, Nördlingenen garaipen espainiarrari aurre egiteagatik, frantziarrak ere protestanteen aldeko borrokan sartu ziren. Espero zen bezala, muga ondoko estatuen arteko borrokaren agertoki izatera pasa da. Gipuzkoak bere herenak mugitu eta Pasaia babesten du 1634an. Baina 1636ko urrian, nafar-gipuzkoar miliziek, Eskuadraren eta lurreko tropen operazio bateratuan, arabar eta bizkaitarrek osatutako Lapurdiko lurrak inbaditu zituzten. Hurrengo urteko udazkenean erretiratu ondoren, Conderen tropak dira orain 1638ko ekainean Gipuzkoan erruz sartzen direnak. Ia legendazkoa da Hondarribiko setioa, Domingo de Egiak 69 egunez defendatua, non irailaren 7an tropa inbaditzaileak garaituak izan ziren. Hiribilduko erresistente heroikoen artean -gero hiria egin zuten, egindako balentriaren ordain gisa- 100 emakume armatu zeudela ageri da. Ondoren, gerra honen gertaera nagusia Katalunia eta Portugaleko matxinadak dira, zeinetarako erregeak gizonak eta pekunioa bidaltzea eskatzen jarraitzen duen.