Militarrak

Mola Vidal, Emilio

Espainiako jenerala, 1887ko uztailaren 9an jaioa. 1937ko ekainaren 3an hil zen.

Karrerako militarra, Marokoko gerran borrokatu zen, gerrako merituengatik koronel izatera iritsiz. Berenguer gobernuan Segurtasun Zuzendaritza Nagusiaren ardura ere izan zuen. Nafarroako gobernadore militarra, 1936ko uztaileko altxamendu militarra prestatu zuenetako bat izan zen. Mola 1936ko uztailaren 19an matxinatu zen Iruñean errekete eta falangisten milizia nafarrak mobilizatuz. Iparraldeko armadaren burua, bere tropak Madril eta Donostia aldera mobilizatu zituen. Donostia eta Irun konkistatu ondoren, bere batailoiak Bizkaia aldera mugitu zituen, bere indarrak probintzian zehar aurreratuz eta ondorioz hainbat populazio suntsituz. Bilbo inguruan landatu zen, Bizkaiko hiriburua defendatzen zuen Burdin Gerrikoaren erasora iritsiz. 1937ko apirilaren 7an bere ultimatum ospetsua jaurti zuen mehatxu honekin:

"Azken ohartarazpena: Espainiako iparraldean gerra ahalik eta azkarren amaitzeko prest nago. Hiri eta herrixketako biztanle guztien bizitzak eta jabetzak errespetatuko ditut, armak borondatez eta deliturik leporatzen ez zaienei eman diezazkietela. Zuen errendizioa berehalakoa ez bada, Bizkaiko probintzia osoa suntsituko dut, gerra industriekin hasita. Nire asmoa betetzeko behar ditudan baliabideak ditut".

[Iturralde, La guerra de Franco. .., t. II: Nola iraun eta irabazi ahal izan zuen gerra, p. 239].

Hegazkin istripu batean hil zen, Segoviako frontera zihoala, Alcocero (Burgos) inguruan gidatzen ari zen hegazkinak istripua izan eta gero.