Abokatua (Donostia 1912-1974). AVASCko kidea eta EAJko Gorteetarako diputatua Errepublikako azken hauteskundeetan (1936).
Manuel de Irujok eta Ollok, garai berean Gipuzkoako diputatu ere izandakoak, honako hau jakinarazi digu:
«Desobedientzia zibilagatik eta karguak uzteagatik Gipuzkoako alkate eta zinegotzien aurka jarraitutako prozesuen harira ezagutu nuen Lasarte, bigarren biurtekoko Errepublikako Gobernuak irekitako krisian, Kontzertu Ekonomikoek ezarritako erregimenaren aurka oldartzean. Bera eta biok izan ginen Donostiako Auzitegiko alkate eta zinegotzi haien defendatzaile abokatuak, eta nik Madrilen Auzitegi Gorenaren aurrean defendatzen jarraitu nuen".
Lasarte eta Irujoren arteko harremana etengabea izan zen, gerra zibilaren ondorengo urteetan etenik gabe jarraituz. 1936ko uztailaren 18tik 19rako gauean, Lasarte, Irujo, Monzón, Arcelus, Antoñanzas eta EAJko beste batzuek Legazpiko Academia Estornés Ikastetxean (5-1, Donostia) eman zuten. Ziurgabetasun gaua izan zen, telefono deiak, ia denak Manuel Irujoren eskutik, saio iraunkorrean. Hurrengo egunean, 1936ko uztailaren 19an, denak joan ziren PPko eliza hurbiletik 8ko mezara. Kaputxinoak. Inork ez zuen lorik egin. Apenas dastatuak zituzten Eleuteria Lasa etxekoandreak jangelan jarri zizkien gailetak eta jereza. Egun horretan bertan Lasartek eta Irujok, Gipuzkoako diputatu gisa, beren ardurak hartu zituzten. Honela dio Irujok:
"Lasartek eta biok batera egindako lehen ekintza Gipuzkoako gobernadore zibila, Jesús Artola Goicoechea, bisitatzea izan zen, 1936ko uztailaren 19an, jakinarazteko Marokoko armadaren altxamendu militar faxistaren aurrean, euskal diputatuok gure izaera demokrata baieztatzen genuela, gertaera militar haren aurkakoa".
Ekitaldi horrek hizpidea ekarri zuen, eta uhinak arduratu ziren Gipuzkoara eta harantzago iristeaz. Garai hartan Euskal Langileen Elkartasuneko (ELA -STV) abokatua zen Lasarte, eta Donostiako Alde Zaharreko Narrika kaleko 33. zenbakian zuen egoitza. Loiola-SSko kuartelak emateko kudeaketak. José M.ª Lasarte, Manuel Irujo eta Rafael Picavea diputatu abertzaleek eraman zuten. Juan Antonio Irazusta eta Amilibia sozialista. Lasartek eta Irujok hasieratik babestu zuten Saseta kapitaina Euzko Gudarostea - Eusko Gudarostearen sorreran, eta Loiolako komandantzia izen bereko santutegian eratu zuten, Azpeitian. Santutegi horrek, 1936ko abuztuaren 8an, gipuzkoarrei dei egiten zien, EAJ eta EAE-ANVko kide ugari erakarriz.
Euzko Gudarostea antolatzen zuen komandantzia Kandido Saseta kapitainak osatzen zuen, trebatzen ari zen armadaren buru gisa, EAJko Jose Maria Lasarte, Manuel Irujo eta Juan Careaga diputatuek; Euzko Nekazarien Batzako Lino Lazcanok; Euskal Langileen Elkarteko Salvador Aramburuk, Euskal Langileen Elkarteko Mikel Alberdik eta Goizandi Batzak; Michelenak. Gernikan lehen Eusko Jaurlaritza eratu zenean, 1966-8-7, Jose Antonio de Aguirre lendakariak J. M.ª Lasarte informazio-zerbitzuaren garapena. Gero, Santoñan, euskaldunen bozeramailea izan zen italiarren aurrean. Parisko erbestean Eusko Jaurlaritzaren eta Frantziako Gobernuaren zerbitzu informatiboen lotura ezarri zuen. Erbesteko Eusko Jaurlaritzako sailburu gisa OPE Buletina (Euzkadiko Prentsa Bulegoa) sortu zuen, eta Franco bizirik atera zen. Euskaldunen ordezkari izan zen Nouvelles Equipes Internacionellesen, Kristau Demokraziarekin etengabeko harremanak mantenduz.
Gerra Zibila amaitu ondoren, Ameriketan jarraitzen du albistegi zerbitzuaren buru izaten, New Yorketik Hego Euskal Herrira, Txile, Argentina eta Uruguaira euskal gizataldeak bisitatuz, Montevideoko Euskal Astea deituriko kultura jardunaldi haren sustatzaileetako bat izanez. 1946an, Eliodoro de la Torreren ondorengoa izan zen, Eusko Jaurlaritzako sailburu gisa hil zenean. Geroago, Lasartek dimisioa eman zuenean (1952) Venezuelan ezartzeko, Fcok ordezkatu zuen. Javier de Landaburu. Caracasen Lasarte & Lasarte sozietatearen buru egon zen bitartean, Enrique Albizu margolari irundarrak bere nortasun garrantzitsua islatu zuen mihise zoragarri batean. Erbestetik itzultzean, EAJren antolakuntzan, euskal kulturan eta, bereziki, Santo Tomas Lizeo euskaldunaren sendotzean eta harreman euskal-katalanak mantentzean zentratu ziren bere jarduerak.
Erref. Arantzazu Amezaga, Jose Maria Lasarte. Oroitzapen pertsonala. Euzkadi, EAJ-PNV 13-4-78, 71. zk. Manuel de Irujo. Jose Maria Lasarte. Euzkadi, EAJ-PNVn 78/3/22, 68. zk. Jose Estornes Lasa. Gudari nafar bat Euzkadi-Asturias eta Kataluniako fronteetan. OS. Auñamendi, 1969. Alberto Onaindiakoa. Bake gizona gerran. Nire bizitzako kapituluak, I. Ekin, Buenos Aires, 1973