Literatoak

Azurmendi Intxausti, Mikel

Idazlea eta irakaslea, Donostiako (Gipuzkoa) Igeldon 1942ko abenduaren 10ean jaioa.

Filosofian lizentziatua Sorbonako Unibertsitatean eta doktorea Euskal Herrikoan. Gaztetan ETAn (Euskadi Ta Askatasuna) militatu zuen, baina laster, Carrero Blanco almirantearen aurkako atentatu hilgarriaren aurretik, urrundu egin zen erakundetik, ondoren adierazi zuenez, indarkeria metodoen aurka zegoelako.

Carlos Martinez Gorriaranekin, Javier Minarekin eta beste batzuekin batera Tartean pentsamendu aldizkaria sortu zuen Donostian, 1994an. Gero, 90eko hamarkadaren amaieran, Ermua Foroko kide izan zen, ETAren aurkako intelektualen elkartea eta "Basta Ya" plataformaren sortzailea. 2000. urtean Euskal Herriko Unibertsitatean utzi zuen Antropologia irakasle lana, abertzale erradikalen mehatxuak jaso ostean. Ameriketako Estatu Batuetara joan zen eta Cornelleko Unibertsitatean lan egin zuen aldi batez, New Yorken. 2001ean, Carmen Gurruchaga kazetariarekin batera, Human Rights Watch erakundeak antolatutako Giza Eskubideen Hellman-Hamett Saria jaso zuen, baita Miguel Angel Blanco Fundazioaren Bizikidetzaren IV. Saria ere. Aurtengo azaroan, Gobernu zentraleko Emigranteen Integrazio Sozialerako Foroko presidente izendatu zuten.

1968an Azurmendik Unamuno ipuin saria irabazi zuen Sumarino Oriarekin, eta hurrengoan Euskal hilobia poesia saria. 1974an Euskal hilobia (Lur) poema-liburua argitaratu zuen eta urtebete geroago bere bigarren eta azken poema bilduma: Eta orain borrokarenean. 1978an Gauzaren hitzak (Ediciones Vascas) argitaratu zuen, 1987an La Primitiva Casa Barojak berrargitaratu zuena. Greziar mitologia haurrei irakasteaz kezkatuta, Kontu kontari Grezian barrena (La Primitiva Casa Baroja, 1985) idatzi zuen. Euskal nortasunaren animaliak (La Primitiva Casa Baroja, 1987) eta El fuego de los simbolos antropologiarekin lotutako saiakera liburuen egilea ere bada. Euskal kultura tradizionalaren artifizio sakratuak (La Primitiva Casa Baroja, 1988); eta Izendatzea, sorgintzea. Euskal Herriko ahozko kulturaren menderakuntzaren historia baterako (Alberdania, 1993). Euskal nekazarien antropologian aditua da.

Era berean, La herida patriótico. La cultura del nacionalismo vasco (Taurus, 1998); Y se limpie aquel tierra. Garbiketa etnikoa eta odol-garbiketa Euskal Herrian; eta El Ejidoko estanpak (Taurus, 2001). Azken horrek El Ejidoko (Almeria) bizilagunen eta nekazaritza lanetan aritzen diren etorkinen arteko istiluei buruz hausnartu du. Erreportaje klabean idatzi zuen, inguruko negutegietan hainbat hilabeteko egonaldia egin ondoren. Azkenik, 2002an Todos somos nosotros liburua argitaratu zuen. Bertan, immigrazioaren gaia landu zen, eta multikulturalismo eta etnia terminoak sakon aztertu ziren.