Medikua, historialaria, oftalmologoa eta kultur eta zientzia-dinamizatzailea. Donostian jaioa, 1926ko otsailaren 14an. 2018ko martxoaren 7an hil zen.
Oftalmologo eta oftalmologiako, medikuntzaren historiako eta bioetikako irakasle gisa egin duen lan medikoaz gain, berrikuntza medikoen ezagutza bultzatu du "Donostiako Zinema Medikoko Nazioarteko Jardunaldien" bidez, eta jarduera kultural bizia izan du Gipuzkoako Elkarte Artistikoaren bidez.
Madrilgo Complutense Unibertsitatean Medikuntzan lizentziatua (1951), 1951 eta 1955 artean oftalmologiako espezializazioa egin zuen Madrilgo San Carlos Ospitalean, eta Castroviejo doktorea izan zen bere maisuetako bat. Ondoren, Estatu Batuetara joan zen 1956 eta 1958 urteen artean, eta New Yorkeko St. Clare's Hospital zentroan bizi izan zen. 58. urtean bere hirira itzuli zen, Donostiara, gaur egun bertan bizi baita. "Historia de la Oftalmología Española Contemporáneo" (Salamanca, 1964) doktore-tesiarekin osatu zuen bere prestakuntza. Tesi hori Luis Sánchez Granjel irakasleak zuzendu zuen, eta Laín Entralgo irakaslea buru zuen epaimahai baten aurrean defendatu zen. P.-k zuzendutako Historia Universal de la Medicina -ren zenbait kapitulutan kolaboratu du. Laín Entralgo (1974) eta Historia de la Oftalmología Española (1993) liburuaren egilekidea da. Maria Pilar Salvadorrekin ezkondu zen eta bi alaba izan ditu, Laura eta Nelly.
Donostian, Gurutze Gorriaren Ospitaleko Oftalmologiako zerbitzuburua izan da 1970 eta 1975 urteen artean, Arantzazuko Amaren Egoitzako (Donostia Ospitalea) oftalmologiako zerbitzuburua 1975 eta 1985 urteen artean eta Gipuzkoako Poliklinikako zerbitzu oftalmologikoen burua sorreratik, izan ere, erakunde honen azken sortzaileetako bat izan da. Oraindik ere, 85 urte ditu, eta ospeagatik, ezagutzagatik eta, kasu askotan, harreman pertsonalagatik berarengana jotzen duten pazienteak bisitatzen jarraitzen du.
1959 eta 1961 artean Gipuzkoako Elkarte Artistikoaren presidentea izan zen. Madrilgo Ateneoan formazio garaian ezagututako esperientzia Donostiara ekarri nahi izan zuen, non hitzaldiak ematen ziren segidan eztabaida publiko batetik, urte haietan nobedade bat zena, bai Euskadin eta baita Espainian ere. Hitzaldi-solasaldi horietan parte hartu zutenen artean, urte haietan Gipuzkoako kulturak izan zituen ordezkari nagusiak daude, hala nola, José Ramón Recalde, Federico Zabala, Rafael Munoa, Antonio Valverde "Ayalde", José María Moreno Galván, Antton Eceiza, Ramón Zulaica, Luis Sánchez Granjel, Santiago María Aizello, Javier Kanpoko intelektualak ere izan ziren proiektu honetan lagundu nahi izan zutenak, Carlos Barral eta Jose Maria Castellet katalanak kasu. Jorratutako gaien artean, artea, zinema, literatura zeuden, olerkiak irakurtzeko saioak eta irakurritako antzerkia, eta kultura-pizgarri oso garrantzitsua zen hiriarentzat; jarduera horien ondorio politikoak ezin ziren ekidin, urte haietan iluntasuna eta askatasunik eza izan baitziren nagusi.
Hiriko bizitza politikoan parte hartze zuzena ere izan zuen, 1960ko azaroaren 27an egin ziren hauteskundeetarako hautagaietako bat izan baitzen, familiaren herenagatik. Echevarrenek, Munoak, Pidalek eta Santa Cruzek osatutako hautagaitza indar politikoak udal mailan mobilizatzeko lehen saiakera izan zen. Hauteskunde eskaintza gisa egituratutako programa bat aurkeztu zen lehen aldia izan zen. Horren ondorioz, erregimenak programa alternatibo bat aurkeztu behar izan zuen, herritarrei egindako eskaintza horri aurre egiteko. Programa horren lehen zirriborroa Luis Martin-Santosek egin zuen eta bertan bidegabeko egoeren salaketak egon ziren, garai hartan izan behar zen moderazioaren barruan. Esate baterako, "harresi barruko txabolismoa" aipatzen zen, berralokatutako familiak deskribatzeko, garai hartan immigrazioak ekartzen zituenak, aire zabaleko txabolismoa bezain tamalgarria, esaten zen. Aukeraketa egin ondoren, Echavarren doktorea hautatu zuten, ez aurkeztutako programaren berritasunagatik, baizik eta donostiarren artean zuen ospeagatik, Real Sociedad futbol-taldeko medikua zelako.
Donostiako Medikuntza Zinemaldiaren presidente eta bultzatzaile izan da Munoa doktorea. Ekoizpen zientifiko medikoaren dibulgazio-jardunaldi horiek 1968an egin ziren lehen aldiz, eta azkena 1992an. Jardunaldi horien hogeita bi edizioetan, berrikuntza zientifikoak medikuntzako profesionalei hurbiltzeaz gain, gure herrialdean inoiz ikusi ez diren gaiei buruzko film luzeak proiektatzen ziren, eta zinemazale ez-sanitarioei ere arreta handia eskaintzen zitzaien. Zentsurak ez zuen atsedenik hartzen eta The Body filmaren proiekzioa poliziak eten zuen. 1976an, Trueba zineman sexologiari buruzko ziklo bat proiektatu zenean –Alemanian nerabeak sexu heziketarako erabiltzen zen–, sarrerak erosteko ilarek buelta osoa ematen zioten edizioari.
Gainera, jardunaldi horietan, gaurkotasun handiko gai medikuei buruzko hitzaldiak ematen ziren. Parte-hartzaileen artean nazioartean ospe handia duten pertsonak zeuden, eta unerik gorena 1969an Donostian izan zen, munduan bihotzeko lehen transplantea egin zuen errealizadorea, Christian Barnard Lurmutur Hiriko medikua. 1974an Errumaniako Aslan doktorea etorri zen, eta zahartzeari aurre egiteko produktuengatik miresle hodei bat erakarri zuen joraldietara. Jardunaldi horietan mila pelikula baino gehiago proiektatu dira, trezio baino gehiago, ehun film luze inguru, eta 30 herrialdek baino gehiagok hartu dute parte. Gero, bideoa eta medikuntzarako zentro eta fakultateetan hedatzeko aukerak agertu zirenez, eta kultura-politikan aldaketak egin zirenez, jardunaldi horien antolakuntza-batzordeak amaitutzat eman zuen ekitaldia.
1976an, Donostiako Rotary Club berpiztu zutenetako bat izan zen Jose Luis Munoa. Klub hori 20ko hamarkadan egon zen hirian, baina Franco jeneralaren diktaduran desagertu zen. Rotarismoa Estatu Batuetan sortu zen, beren lanbideetan eta bizitzetan duintasuna berreskuratu nahi zuten profesionalen eskutik, "helburuak ez ditu bitartekoak justifikatzen" lelopean. Azken helburua gizartea hobetzea zen. Azañista errotari eta errepublikarra, Munoa doktoreak gai honi buruzko hitzaldi eta argitalpen ugari egin ditu, besteak beste, "El Rotary club y la Segunda República", Bigarren Errepublikako Ikerketa Zentroan argitaratua, "Medicina, humanismo y política. El doctor José Rizal", Boletín de la Bascongada (1988) eta "70 años del Pacto de San Sebastian" aldizkarietan (2001) argitaratua.
70eko hamarkadan, Euskal Herriko Unibertsitateko Medikuntzako Irakaskuntza Unitatea abian jarri zenean Donostian, Oftalmologia eta Medikuntzaren Historia irakasgaien ardura hartu zuen, hasieran Oftalmologiako irakasle agregatu gisa 1977tik eta, 1985etik aurrera eta erretiroa hartu arte, 1991n, Oftalmologiako irakasle titular. Halaber, Medikuntzaren Historiako irakasle elkartua izan zen 1980 eta 1989 artean. 1991tik, Etika eta Deontologia Medikoko irakaslea da UPV/EHUko Kriminologia Institutuan, eta gai horri buruzko artikulu hauek argitaratu ditu: "Etika medikoko kontu berriak", "Zer egin dezake gizarteak hilzorian daudenen aurrean?" eta "Sintesi de la historia de la praxis médico con el anciano", Osasunaz-Cuadernos de Ciencias de la Salud argitalpenean argitaratua (2004). 1996tik aurrera EHUko Irakasle Emeritua da. Bere zuzendaritzapean hainbat doktore-tesi egin dira, bai historiari buruzkoak, bai Martin-Santos (Pedro Gorrotxategik egina) eta Asuero (Jose Carlos Veak egina) doktoreen biografiak, bai alderdi oftalmologikoei buruzkoak, hala nola, orbita-hausturei buruzkoak (Enrique Urculok egina).
Espainiako Mediku Idazle eta Artisten Elkarteko kidea da, Euskalerriaren Adiskideen Elkartekoa, Eusko Ikaskuntzako kolaboratzailea, Medikuntzaren Historiaren Euskal Elkarteko kidea eta Medikuntzaren Historiaren Espainiako Elkarteko kidea. Era berean, oftalmologiako elkarte ugaritako kidea da, besteak beste, Espainiako Oftalmologia Elkartea, Societé Française d'Ophtalmologie, International College of Surgeons, American Academy of Ophtalmology eta Royal College ingelesa.
50 argitalpen espezializatu baino gehiago egin ditu (liburuak, liburuetako kapituluak eta artikuluak), eta bere espezialitateko kongresuetan hitzaldi ugari eman ditu. Horien artean, testuan aipatutakoez gain, Traumatología de la región orbitaria (1984) eta Estres y Visión (1997) liburuak eta "George Berkeley"ri buruzko artikulu-multzoa nabarmendu behar dira, Oftalmologiako Espainiako Elkartearen Artxiboetan (2007) argitaratuak.
Asko izan dira jaso dituen sari eta kondekorazioak. Oftalmologiaren arloan, Dr. Arruga sari nazionala eta "Castroviejo saria" jaso ditu, azken hori 1988an, Valentziako Oftalmologia Katedrak proposatuta. 1992an, Donostiako hiriak hiritar merezimenduaren domina bat eman zion, hirian egindako lan zientifikoari eta kultur hedapenari egindako aitortza gisa. Azkenik, 2003an, Osasun Arloko Ordena Zibilaren Gurutze Soila jaso zuen, Eusko Jaurlaritzak proposatuta, pertsonen bizi-kalitatea hobetzera bideratutako lan profesional guztia aitortzeko.