Bertsolariak

Barandiaran Sarasola, Bixente

Euskarazko idazlea, Itsasondoko (Gipuzkoa) Urkia auzoan 1917ko urtarrilaren 24an jaioa. Donostian hil zen, 2003ko urriaren 1ean.

Nekazari eta abeltzain gisa bizimodua atera du. Bizitzaren zati handi bat Donostiako Altza auzoko Garbera baserrian eman du.

Hainbat liburu argitaratu ditu, denak Auspoa bilduman. Lehenik, bi artikulu-bilduma memoria-tonuan: Zartu gabe ezin bizi (1990) eta Lanik gabe ezin bizi (1995). Gero, prosazko beste liburu bat, bi zatirekin: bata, animalien salerosketaz eta azokez, oro har; eta bestea, senar-emazteen arteko harremanez; lehen zatia, beti errealak diren datuetan oinarrituta; bigarrena, fantasia eta errealitatea nahastuz; Tratabideak (1999) izenburua hartu zuen. 80ko hamarkadan bizipenei buruzko artikulu dezente argitaratu zituen "El Diario Vasco" egunkarian. Oso bertsozalea da, eta bertso inprobisatuak ere kantatu izan ditu giro informaletan, familia eta lagun bileretan, esaterako.

Kontuz Ibili Bearra

El otro hecho también el padre nai det. Bei bat palta etxean. Ikasi zun zun zegoan saltzeko: Un caserío de Errenteria. Mientras tanto, un tratante con nuestro barrio. To! To! To! To!

-Bai, gizona. Se abre el mercado; hay mucho dinero en los baiñan neri, y en el dinero no hay dinero. Nik ere nerea oiekin atera nai det.

Banekien nola zebillen: pameli ura agertu zen zeukan, ikusten zanez. El principal gizarajo xamarra zan, y entre los alakoak nai. Bei bat palta zutenean ekartzeko ari naiz esaten. Arek etzuan nai. Sumindu zen bei ona, baiña tranpa asmatua zeukan. Le ha costataco a la otra mil duro geiago esan.

Tentuz ibili behar da

Hau ere kontatu nahi dizuet. Behi bat behar genuen etxean. Jakin nuen non zegoen bat salgai: Errenteriako baserri batean. Gure auzoko tratulari bat zegoen tartean. Galdetu nion ea egia al zen baserri hartan ganadua zeukatela salgai, eta esan zidan:

- Bai, gizona. Behi bat emango nizuke prezio onean, baina han diru asko zor didate, eta ez dute sos bat ere. Nik ere zerbait irabazi behar dut haien kontura.

Nik banekien nola zebilen familia hori: lurrean, bistan zen. Familiako aita ergel samarra zen, eta tratulariari horrelako jendea komeni zitzaion. Behiren bat falta zitzaienean, harengana jotzen zuten, eta tratulariak zer gehiago nahi zuen. Behi on bat ekarriko nieke, baina tranpa barne. Berak ordaindutakoa baino mila sos gehiago balio zuela esaten nien".

(Tratabideak, Edit. Sendoa, 1999)