Roman

Irazu Garmendia, José

Bagdadeko morroia

Bazen behin, Bagdadeko hurian, merkatari aberats baten zerbitzuan lan egiten zuen morroi bat. Egun batez, goizaldetik, morroia Bagdadeko azokara abiatu zen erosketak egitera. Baina goiz hura ez zen beste goizak bezalakoa izan. Goiz hartan morroiak Heriotza ikusi baitzuen azokan. Eta Heriotzak keinu bat egin zion morroiari.
Izututa, morroia merkatariaen etxera itzuli zen.
"Nagusia", esan zion . "Utzidazu etxeko zaldirik hoberena. Gaur gauerako Bagdad honetatik urruti egon nahi nuke; gaur gauerako Ispahango huri apartatu hartan egon nahi nuke."
"Baina, zergatik egin nahi duk ihes?" galdetu zion merkatariak.
"Azokan Heriotza ikusi dudalako, eta amenazuzko keinu bat egin didalako orduan."
Merkataria hunkitu egin zen, eta zaldia utzi zion. Eta morroia abiatu egin zen gauean Ispahanen egongo zelako esperantzetan.
Egun hartako arratsaldean, merkatariak berak ere azokarako bidea hartu zuen. Eta goizean morroiak bezala, berak ere Heriotza ikusi zuen han.
"Heriotza", esan zion berarengana inguratuz. "Zergatik egin diozu amenazuzko keinu bat morroiari?" "Amenazuzko keinu bat?" erantzun zion Heriotzak. "Ez, ez da amenazuzko keinu bat izan, baizik eta harridurazkoa. Harritu egin naiz hura hemen ikusteaz, hain urruti Ispahandik; zeren gaur gauean Ispahanen hartu behar baitut zure morroi hori..."

El criado del rico mercader

Érase una vez, en la ciudad de Bagdad, un criado que servía a un rico mercader. Un día, muy de mañana, el criado se dirigió al mercado para hacer la compra. Pero esa mañana no fue como las demás, porque esa mañana vio allí a la Muerte y porque la Muerte le hizo un gesto.
Aterrado, el criado volvió a la casa del mercader.
-Amo -le dijo-, déjame el caballo más veloz de la casa. Esta noche quiero estar muy lejos de Bagdad. Esta noche quiero estar en la remota ciudad de Ispahán.
-Pero, ¿por qué quieres huir?
-Porque he visto a la Muerte en el mercado y me ha hecho un gesto de amenaza.
El mercader se compadeció de él y le dejó el caballo, y el criado partió con la esperanza de estar por la noche en Ispahán.
Por la tarde, el propio mercader fue al mercado, y, como le había sucedido antes al criado, también él vio a la Muerte.
-Muerte -le dijo acercándose a ella-, ¿por qué le has hecho un gesto de amenaza a mi criado?
-¿Un gesto de amenaza? -contestó la Muerte-. No, no ha sido un gesto de amenaza, sino de asombro. Me ha sorprendido verlo aquí, tan lejos de Ispahán, porque esta noche debo llevarme en Ispahán a tu criado."

(Traducción del autor)


Holaxe amaitu zen hamaikagarren hilabetea, hazila
Hegora zihoazen basa antzerren kantuarekin;
Eta jarri zinen zeruari begira, eta esan zenidan:
Hegorik banu, ni ere saiatuko nintzateke
Lur berrien bila, jasoko nuke neure kanpamendua
Bandera beilegiz seinalatutako kostan;
Hobeto egin dezan denborak bere lana, ahantz nadin
Betirako huri honen murraila eta jendeaz.
Eta oroit hadi, nik galdera bakar bat egin ninan:
Zergatik gara hain zorionik gabekoak?
Sikira apur bat beranduago hil izan balitzaigu
Ikusiko zukeen edurra atarian pausatzen.
Eta bienbitartean, aingeru ilunak etorri eta
Eraman egin zinatean arratsaldea bera ere.
Holaxe amaitu hunan hamaikagarren hilabetea, hazila
Hegora zihoazen basa antzerren kantuarekin.

(Obabakoak, Edit. Erein, 1998)

"Así fue como acabó el undécimo mes, Noviembre
Con el canto de las ocas salvajes
Que marchaban hacia el Sur.
Y tú miraste hacia aquel cielo, para decir:
Si tuviera alas, también yo me esforzaría
En busca de nuevas tierras,
También yo levantaría mi campamento
En una playa llena de banderas amarillas:
Quizá entonces trabajara mejor el tiempo,
Quizá entonces olvidara para siempre
Las murallas y la gente de esta ciudad.
Y, recuerda, yo sólo te hice una pregunta:
¿Por qué somos tan infelices?
De morir un mes más tarde
Habría visto nieve
En nuestro jardín.
Seguíamos hablando
Cuando los oscuros ángeles
Que se lo llevaron
Se llevaron también la tarde.
Así fue como acabó el undécimo mes, Noviembre:
Con el canto de las ocas salvajes
Que marchaban hacia el Sur."

(Obabakoak, Edit. Círculo de Lectores, 1990)

FIO