Kontzeptua

Vasconum Saltus

Aiako harrian ikusitako erromatarren meatzaritzako lanetan lan asko ikus daiteke: huts egindako prospekzio-galeria txikiak eta meatzaritza-unitate osoak, prospekzio-, ustiapen-, igarotze-lanak, aireztatzeko putzuak, plano inklinatu, drainatze-galeriak, lurpeko akueduktuak eta abar. Gordetako lekukotzek garapenaren hainbat kilometro osatzen dituzte eta badakigu, gainera, XX. mendean oraindik jakina zenaren zati oso txiki bat direla:

Badakigu inperioaren kontrolpeko meatzaritza-lanak ondo zehaztutako lurraldeko erakunde baten barruan egiten zirela; lurralde kolonialen, udal-lurraldeen eta probintziako beste lurralde batzuen aldean ezberdina zen lurralde-erakunde batean, alegia (C. Domergue (1983). La mine antique d'Aljustrel (Portugal) et les tables de bronze de Vipasca, Paris, 161 or.).

Horregatik, saltus esanda administrazio autonomoa eta koloniengandik udalerri edo civitatesengandik antolaketa ezberdina duen lurralde bat ulertzen badugu, VS Aiako Harriko meatze-barrutia, metalla, izatea litzateke arrazoizkoena.