Donostiako Udal Aurrezki Kutxaren Gizarte Ekintza, 1960an Gipuzkoan sortu zen Asociación Guipuzcoana pro Subnormalekin lankidetzan, subnormalak gizarteratzeko, haiei arreta emateko, hezteko eta irakasteko eta arazo horrekiko kontzientzia publikoa pizteko.
Lehen Zentroa Ategorrietako Villa Careagan sortu zen, eta bertan Kutxaren lankidetza hasi zen, 1962an Gizarte Ekintza propiotzat hartzeko. Horretarako, San Miguel Patronatua sortu zen, haur subnormalak zaindu, hezi eta irakasteko. Arreta-eremu handia zedarritu egin behar izan zen, eta San Miguel Patronatuak bere gain hartu zuen 0,30 eta 0,65 arteko buru-koefizienteko erdi mailako azpinormalak artatzeko ardura, eta 5 urtetik 21 urte bitarteko haurrak artatzeko ardura. San Miguel Patronatua ez zen konformatu haur subnormalentzako eskola izatearekin, baizik eta jarduera handi baten muina izan zen. Ekintza osagarri eta askotarikoetan garatu zen, hala nola, diagnostiko- eta orientazio-zerbitzuan, eta haurraren garapena jarraitzeko aukera ematen duen fitxategi estatistiko soziala sortu zuen. Hori osatzeko, asistentzia ebolutiboa ematen da, bai zentroetan bertan, bai anbulatorioan. Haurrak berriz heztea, pentsio erdian edo, kasu batzuetan, ondoz ondoko hiru mailatan: a) eskolaurrea, b) eskola, c) lanbide heziketa.Kudeaketa hasi zenetik,
Patronatuak haur horiei arreta emateko programarik ez zuen, eta erabakitasunez eta eskumenez ekin zion jarduera guztia hezkuntza-maila guztietan programatzeari, eta funtzio bera duten beste ikastetxe askok erabili dituzten programak sortu zituen. Nabarmentzekoa da Patronatuak sakonki onartu eta onartu duen beste ideia bat, Probintzia osoan garatzeko giltzarria dena. Onartu egin zen ukiezina zela haur suertea ezin zela familiari tratua kendu, eta, horregatik, erabat baztertu zen zainketak egiten zituzten baina familia-loturak hausten zituzten barnetegietan kontzentratzeko aukera. Printzipio hori onartzearen ondorioz, Patronatuak Probintziako eskualde bakoitzean ikastetxeak sortzeari ekin zion. Horrela, eskola-garraio erraz batekin, haurrak egunero jar zitezkeen ikastetxean goizean, eta arratsaldean itzuli ziren etxera, eskolan bertan bazkaldu ondoren. Gune bakoitzean ikastetxe berriak irekitzeko, gurasoek aldez aurretik konpromisoa hartu behar izan zuten, edozein bitarteko erabiliz, eskolaren instalazio eta funtzionamendurako lokal bat jartzeko. Probintzia
bete arteko garapen-prozesua oso azkarra izan zen. 1963ko otsailean, Eibarko eskola sortu zen, 5 eskola-unitate eta 50 plazarekin. 1964ko apirilean, Bergarako eskola, 1968tik aurrera eraikin berri batean dagoena, 6 eskola-unitate eta 60 plazarekin. 1964ko apirilean bertan, Irungo eskolak 5 eskola unitate eta 45 plaza ditu. 1965eko martxoan, Ordiziako eskolak 3 eskola-unitate eta 25 plaza zituen, eta gaur egun Ordiziako Gurasoen Elkarteak eraikitako eskola-eraikin berri eta moderno batek ordezkatzen du. 1967ko abenduan, Errenteriako eskolak 6 eskola unitate eta 60 plaza zituen. 1968ko urrian, Legazpiko eskola: 3 eskola unitate eta 30 plaza. 1968ko urrian, Azpeitiko eskola, 1972ko urritik aurrera Kutxaren eta Urolako Kultur Mankomunitatearen artean eraikitako eraikin berri batean dagoena, 5 eskola-unitate eta 50 plazarekin. 1969ko irailean inauguratu zen Donostiako Miramon Zentroa. Bien bitartean, Hiriburuaren beharrak Villa Careagako eskolak bete zituen, non aurrefabrikatutako pabiloi batekin osatu baitziren instalazioak. 1971ko martxoan, Tolosako eskolak 5 eskola unitate eta 50 plaza zituen. Azkenean, 1976ko otsailean, Zarauzko zentroa inauguratu zen, 7 eskola-unitate eta 70 plazarekin. Esan behar da puntu bakoitzean ez zela haurrekiko arreta sortzen ikastetxea inauguratzean, baizik eta, lehenago, gainerako ikastetxeetako baten bidez ematen zela arreta. Patronatuak, gainera, Miramonen kokatu zuen, ikastetxe gisa 24 eskola-unitate eta 240 plaza dituela, barnetegi bat eta Zuzendaritza Pabiloia, non Patronatuaren zerbitzu komun guztiak dauden eta lan egiten duten, eta Probintzia osoko azpinormalen eskoletarako jarduera-programak sortu zituzten, egunero eguneratuz eta aplikatuz. Esan beharra dago, halaber, Miramon Zentroa eraikitzeko, Kutxak ez zuela zalantzarik izan Miramon Finkatik desegiteko. Finka hori Donostiako hiri-erreserba garrantzitsu gisa erosi zen, eta 54.000 m²-ko lursaila zen, finkaren alderik nobleenean eta orientazio ederrenean kokatua.Patronatuaren garrantzia adierazteko, 540 haur
hartu zituela eta 740 umerentzako lekua zuela jo behar da. Plantillako 108 langilek eta 39 maistra nazionalek jardun zuten lanean. Eta Kutxak 1977an 52.099.000 pezetako ekarpena egin zuela Patronatuaren ekonomia garestia orekatzeko. eta 68.297.000 pta. 1978an. 1982-1983 eta 1983-1984 ikasturtetik aurrera hezkuntza-lana Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak hartu zuen bere gain, eta Patronatua desagertu egin zen.
Bernardo ANAUT
Lehen Zentroa Ategorrietako Villa Careagan sortu zen, eta bertan Kutxaren lankidetza hasi zen, 1962an Gizarte Ekintza propiotzat hartzeko. Horretarako, San Miguel Patronatua sortu zen, haur subnormalak zaindu, hezi eta irakasteko. Arreta-eremu handia zedarritu egin behar izan zen, eta San Miguel Patronatuak bere gain hartu zuen 0,30 eta 0,65 arteko buru-koefizienteko erdi mailako azpinormalak artatzeko ardura, eta 5 urtetik 21 urte bitarteko haurrak artatzeko ardura. San Miguel Patronatua ez zen konformatu haur subnormalentzako eskola izatearekin, baizik eta jarduera handi baten muina izan zen. Ekintza osagarri eta askotarikoetan garatu zen, hala nola, diagnostiko- eta orientazio-zerbitzuan, eta haurraren garapena jarraitzeko aukera ematen duen fitxategi estatistiko soziala sortu zuen. Hori osatzeko, asistentzia ebolutiboa ematen da, bai zentroetan bertan, bai anbulatorioan. Haurrak berriz heztea, pentsio erdian edo, kasu batzuetan, ondoz ondoko hiru mailatan: a) eskolaurrea, b) eskola, c) lanbide heziketa.Kudeaketa hasi zenetik,
Patronatuak haur horiei arreta emateko programarik ez zuen, eta erabakitasunez eta eskumenez ekin zion jarduera guztia hezkuntza-maila guztietan programatzeari, eta funtzio bera duten beste ikastetxe askok erabili dituzten programak sortu zituen. Nabarmentzekoa da Patronatuak sakonki onartu eta onartu duen beste ideia bat, Probintzia osoan garatzeko giltzarria dena. Onartu egin zen ukiezina zela haur suertea ezin zela familiari tratua kendu, eta, horregatik, erabat baztertu zen zainketak egiten zituzten baina familia-loturak hausten zituzten barnetegietan kontzentratzeko aukera. Printzipio hori onartzearen ondorioz, Patronatuak Probintziako eskualde bakoitzean ikastetxeak sortzeari ekin zion. Horrela, eskola-garraio erraz batekin, haurrak egunero jar zitezkeen ikastetxean goizean, eta arratsaldean itzuli ziren etxera, eskolan bertan bazkaldu ondoren. Gune bakoitzean ikastetxe berriak irekitzeko, gurasoek aldez aurretik konpromisoa hartu behar izan zuten, edozein bitarteko erabiliz, eskolaren instalazio eta funtzionamendurako lokal bat jartzeko. Probintzia
bete arteko garapen-prozesua oso azkarra izan zen. 1963ko otsailean, Eibarko eskola sortu zen, 5 eskola-unitate eta 50 plazarekin. 1964ko apirilean, Bergarako eskola, 1968tik aurrera eraikin berri batean dagoena, 6 eskola-unitate eta 60 plazarekin. 1964ko apirilean bertan, Irungo eskolak 5 eskola unitate eta 45 plaza ditu. 1965eko martxoan, Ordiziako eskolak 3 eskola-unitate eta 25 plaza zituen, eta gaur egun Ordiziako Gurasoen Elkarteak eraikitako eskola-eraikin berri eta moderno batek ordezkatzen du. 1967ko abenduan, Errenteriako eskolak 6 eskola unitate eta 60 plaza zituen. 1968ko urrian, Legazpiko eskola: 3 eskola unitate eta 30 plaza. 1968ko urrian, Azpeitiko eskola, 1972ko urritik aurrera Kutxaren eta Urolako Kultur Mankomunitatearen artean eraikitako eraikin berri batean dagoena, 5 eskola-unitate eta 50 plazarekin. 1969ko irailean inauguratu zen Donostiako Miramon Zentroa. Bien bitartean, Hiriburuaren beharrak Villa Careagako eskolak bete zituen, non aurrefabrikatutako pabiloi batekin osatu baitziren instalazioak. 1971ko martxoan, Tolosako eskolak 5 eskola unitate eta 50 plaza zituen. Azkenean, 1976ko otsailean, Zarauzko zentroa inauguratu zen, 7 eskola-unitate eta 70 plazarekin. Esan behar da puntu bakoitzean ez zela haurrekiko arreta sortzen ikastetxea inauguratzean, baizik eta, lehenago, gainerako ikastetxeetako baten bidez ematen zela arreta. Patronatuak, gainera, Miramonen kokatu zuen, ikastetxe gisa 24 eskola-unitate eta 240 plaza dituela, barnetegi bat eta Zuzendaritza Pabiloia, non Patronatuaren zerbitzu komun guztiak dauden eta lan egiten duten, eta Probintzia osoko azpinormalen eskoletarako jarduera-programak sortu zituzten, egunero eguneratuz eta aplikatuz. Esan beharra dago, halaber, Miramon Zentroa eraikitzeko, Kutxak ez zuela zalantzarik izan Miramon Finkatik desegiteko. Finka hori Donostiako hiri-erreserba garrantzitsu gisa erosi zen, eta 54.000 m²-ko lursaila zen, finkaren alderik nobleenean eta orientazio ederrenean kokatua.Patronatuaren garrantzia adierazteko, 540 haur
hartu zituela eta 740 umerentzako lekua zuela jo behar da. Plantillako 108 langilek eta 39 maistra nazionalek jardun zuten lanean. Eta Kutxak 1977an 52.099.000 pezetako ekarpena egin zuela Patronatuaren ekonomia garestia orekatzeko. eta 68.297.000 pta. 1978an. 1982-1983 eta 1983-1984 ikasturtetik aurrera hezkuntza-lana Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak hartu zuen bere gain, eta Patronatua desagertu egin zen.
Bernardo ANAUT