Pintorea. Bilbon jaio zen 1935ean, eta hiri berean hil zen 2000ko urtarrilaren 28an.
Pintore batez ere autodidakta, 1961 eta 1962 artean Paris Arte Modernoan ikasi zuen. Batez ere akuarela izan zuen helburu, eta Bilboko itsasadarreko paisaiak koadro ugaritan islatu zituen.
1961ean, Bilboko Arthogar aretoan aurkeztu zuen bere lehen bakarkako akuarela-erakusketa, eta, bere ibilbidean, hainbat hiritan erakutsi du: Madril, Bartzelona, Oporto, Paris... Jasotako sarien artean, 1977ko Akuarela Sari Nazionala nabarmendu behar da.
1961etik Parisko Nicole de France eta Krisarts argitaletxeentzat laguntzen du ilustratzaile gisa.
Bilboko Udalak, Bizkaiko Foru Aldundiak, Gironak eta Kataluniako Generalitateak, besteak beste, Rafael Ortiz Alfauren lana dute.
Bere lan zabalaren artean La Modelo, En la ruta de D nabarmendu behar dugu. Quijote, Pescadora, Orio, Bilbo, Bermeo eta Figura.
Diario Montañés-ek honela ikusten zuen (1972):
"Alfau-ren koadroetako pintura-azalaren azpian ez da gehiegi harrotu behar jatorrizko kultura-substratua aurkitzeko. Soiltasun kromatikoa, indar espresiboa, irudiaren sendotasun konstruktiboa, euskaldunaren aztarnak dira. Baina, agian, Artetak utzi du ondoen bere herriko errealismo plastikoaren berezitasun sortzailea. Eta badirudi Artetako irakasle-ikasketak eta jarrera ekologiko-estetikotik datorrela Alfauren artea. Jatorrizko kultura-sustraiak ikusmolde plastikoan daude, bai eta "berea" den gauzarik maitagarri eta mingarrienarekiko elkartasunean ere. Gaiak behin eta berriz errepikatzen direnez, portu-paisaia harrigarri baten kronika, aldiriko hirigintza baten soziologia-kontakizun gogorra, giza silueten deskribapen lausoa, existentziaren bazterketan ia hauteman ezin direnak. Hain errepikatuak ez diren beste gai batzuk ere badaude, hala nola umearen erretratu adierazgarria, Parisko paisaia eta paisaia malkartsua, azken hori agian autorearen lanik ausartena eta lortuena".
Josep Elías (Bilbo, 1974):
"kolorearen erabilera gogoetatsua, bloke eta irudien osaera, harikorrak eta, aldi berean, gogortasunez edukitakoak, irudimena aurkitzen dit, existentziaren baldintza oso ordezkaezinek, hau da, jatorriak, itxitako irudimena. Izan ere, Ortiz Alfauk giro jakin batzuen arabera egiten du lan, eta lan horren alderdi positiboa, bere indarra, zera islatzean datza: gizabanako bat herrialde baten emaitza dela, herrialde horrek norbanakoen lanaren bidez bizitza propioa eta indarrean duela".
José Luis Merino (El País, 2000ko urtarrilaren 29a):
"Urteen poderioz, Rafael Ortiz Alfauk oso eremu tekniko nabarmena eskuratu zuen. Gai askeko akuarelak gozamen hutsa ziren. Aurrerapen formal eta teknikoa ziren. Plastikoari dagokionez, agian bere irakaslerik arrakastatsuena aipatu behar zaio puntu horretan. Gai komunetan akuarelista ona izanik, gai askeetan perfekzioa izan zen."
2000ko uztailean, margolari horren omenezko erakusketa aurkeztu zen Bilboko Alondegiaren eraikinean.