Garat proiektuaren III. zatia (1811). Egoera politiko-militarra nabarmen aldatuta zegoen. Espainian, kleroak frantziarren aurkako sute abertzalea piztu zuen. Hasieran harrera baketsua izan arren, 1810eko bi berezko agintetan (Nafarroa eta Bizkaia) zatiturik zegoen Hegoaldeko zenbait aldetan ere sugar hori piztu zen. Euskal Herriarekin, Aragoirekin eta Kataluniarekin Pirinioez gaindiko Estatu handi bat sortzeko aukera aztertu zen. Garatek, 1811n, Napoleon I.aren kanpo harremanetarako ministroari, Bassanoko dukeari, idatzi zuen lanaren sintesia helarazi zion: Recherches sur le peuple primitif de l'Espagne, sur les revolutions de cette peninsule, sur les Basques espagnoles et français (“Espainiako herri primitiboari buruzko ikerketak, penintsula honetako iraultzei buruz eta espainiar eta frantziar euskaldunei buruz”). Jose I.a alde batera utzita, Garatek, «Espainiaren borondatezko men egitea» eta «Ingalaterraren hurbileko umiliazioa» sendotzeko enperadoreari bildu nahi zuen herriaren izaerari buruzko informazioa eman nahi zion. Aurreko urteetan azaldutako gogoetak errepikatuz, Garatek alde bietako euskaldunekin Euskal Estatu Nazionalaren eraketa aldarrikatu zuen. Estatu hori Tiro Berria eta Sidon Berria departamenduek osatuko lukete, bere osotasunean Fenizia Berria deituko litzatekeelarik sailek osatzen dute. Haren bandera Nafarroakoa izango litzateke, «aparteko inguruabarrak direla eta, arrazoi sendoak baitaude Feniziaren armarria Nafarroako armarrian gorde dela sinesteko».--
Jatorrizko testua: Idoia ESTORNÉS ZUBIZARRETA
Itzulpena: ELIA itzultzaile automatikoa
Itzulpenaren berrikusketa: Joseba Rodriguez Zuazua