Ekonomikoak eta sozialak

Gipuzkoako Caracasko Errege Konpainia

Gipuzkoarraren tabako-politika desberdina izan zen, produktu horren inguruabar bereziak kontuan hartuta, batez ere Kubako tabakoa kontsumitzen zelako orduan metropolian. Hori dela eta, Caracaseko Gipuzkoarraren jatorrizko eskeman aurreikusita zegoen holandarrekin kontratak egitea Konpainiaren bidez Caracaseko tabakoari irteera emateko, eta horrela Amsterdamgo merkatura bideratzeko. Errealitatea bestelakoa izan zen, ordea: Caracaseko Konpainiak hainbat eserleku egin zituen Amsterdamgo tabako-merkatariekin, baina orriaren zati handi batek holandarren eskuetan jarraitu zuen, betiere kontrabandoan, Gipuzkoako gizarteak berak gutxi gorabehera onartuta. Jarduteko modu horrek kontrabandoaren errotzearen ikuspegi nahiko errealistari erantzuten zion; hala, Konpainiak holandarrekin "partekatu" zituen kolonialen komertzializazioak eskaintzen zituen abantailetako batzuk, baita holandarrek Caracasera Curaçao bidez eramaten zituzten europar generoenak ere. Aukera hori ez zen txarra izan; izan ere, Gipuzkoako enpresak baliabide gehienak kakaora bideratu zituen, eta ez tabakora, lehenak mozkin-tarte handiagoa ematen baitzion. Gainera, kontrabandoan edo, hobeto esanda, Espainiako merkataritza-eskematik kanpoko merkataritzan erabilitako holandarren presentziaren jarraitutasunak bere abantailak izan zituen Gipuzkoarrentzat. Curaçaoren bidez, Holandatik (Ipar Amerikatik ez bada) etorritako irinak eta Konpainiak Europan kostu handiagoarekin erosi beharko lituzkeen arropak eta beste genero batzuk eskuratu ahal izan zituzten Caracaseko biztanleek. Ez dezagun esan hornidura-bide hori beharrezkoa zenik gerra garaian, non merkataritza-sozietateak bere gain hartu behar izan zuen armadaren beharrizanak betetzeko ardura, monarkaren zerbitzuan.