Pintoreak

Jimeno de Lahidalga, Miguel

Pintura konformista eta ohiturazko batetik arte adierazpen irekiagoetara eta anitzagoetara eboluzionatu zuen, bide berritzaile horrek miresle gutxi batzuk bakarrik izan zituen arren. Bere ekarpen estetikoak, hortaz, erabat isolatuta geratu ziren. Esaterako, dirudienez, pintura abstraktua landu zuen lehenengo artista arabarra izan zen, baina inolako jarraitasunik ez iraunkortasunik gabe.

1946an, zenbait musikaritan eta musika konposiziotan inspiratutako koadro ez-figuratibo bakan batzuk margotu zituen, musika zaletasunak bultzatuta ziurrenik eta, agian, baita irakur zaletasunak ere: Debussy, Moussorgsky, Zigor... Inquietud urte bereko beste olio-pinturetako bat da. Koadroa begi-hutsez antzeman daitezkeen elementuekin hobetuta dago, nahiz eta jatorrian paisaia behaketa izan sorburu. Koadroaren adierazkortasuna (paperean), gaiari baino, pintura-keinuaren dinamismoari zor zaio.

Berrogeigarren hamarkadaren erdialdean, 1946. urtean hain zuzen, Puerto obra egin zuen. Aurrekoek bezala, ez zuen oso formatu handia (65 x 50 cm.), eta nahiko grafia konplexua zuen, kutsu espresionistekin nahastuta. El abismo obrari eskainitako seriea ere espresionista da, eta guztiz lazgarria. Koadro-bilduma ilun horren ezaugarri dira zertzelada urduriak, intonazio ia monokromatikoak eta kutsu oniriko arina, ametsaren eta amesgaiztoaren artean.

Margolariaren alderdi abangoardistenaren barruan, beste koadro batzuk ere aipatu beharko genituzke, nahiz eta asko ez izan, ez kopuruz, ezta tamainaz ere. Koadro horietan nabarmena da kolorearen eta espazioaren eraikuntza arrazionala, eta geometrikoa ere badela esan genezake. Nolabaiteko marka konstruktibista dute, eta zenbaitetan, baita neokubista ere. Agian, horien artean adierazgarriena Formas obra da. 1960an margotu zuen, eta Arabako Arte Ederren Museoko bildumaren barnean dago.

Jimeno de Lahidalgaren obrek ez zuten bilakaera linealik izan. Izan ere, estilo berrietako obrak hain berritzaileak ez diren obrekin txandakatu zituen. Orokorrean, paisaiak izan zituen gairik gogokoena. Genero horri ondo heltzen dio, inpresionisten antzera, teknika azkarra, zehatza eta etereoa erabilita nahiz gerraosteko Espainiako inpresionismo osteko postulatu prototipikoetara atxikita. Izan ere, Bienales Hispanoamericanas de Arte erakusketetan parte hartu zuen, La Habanan (1954) eta Bartzelonan (1955). Ekitaldi horietan, argi geratu zen paisaia-pinturaren joera nagusiek Madrilgo Eskolako postulatu eklektikoak jarraitzen zituztela.

Hala ere, Gasteizko margolari honek ez zituen laztasun kromatikoak oso gogoko, eta landa ikuskizunetan sentsazio delikatuenak aurkitzen saiatu zen, argi eta kolore mailaketa leunenekin eta harmoniatsuenekin.