XIX. mendearen hasieran, umeentzako oinarrizko eskola bat zuen, 4.400 erreal urteko eta 1.500 neskatila. Lehenengoan 100 haur inguru joaten ziren. Maisua errege-jauregiaren mugako etxean bizi zen, arma-plazan. Mendearen erdialdean, nesken bigarren eskola bat ezarri zen Itsas Armadan, inolako zuzkidurarik gabe. Serapio Muxikak XX. mendearen hasierako irakaskuntzaren egoera deskribatzen du:
"Hirigunean eskola oso misto bat dago, eraikin onean, Pedro de Viteri gipuzkoar filantropoaren kontura; La Marina auzoan, berriz, eskolatxo bat dago, irakasle batek gidatua, eta beste eskola misto bat, irakasleak zuzendua, Jaizubia auzoan. Gurutze eta Gaintxurizketan beste bi eskola misto, partikularrak" (...). Hiru ordena erlijioso ezezik, PP. Kaputxinoak, betharramistak eta Korazoi Sakratuenak, ikasle asko erakutsi eta beren misio sakratua betetzeko prestatzen dituztenak, lau ikastetxe daude erlijiosoak buru dituztela: Hijas de la Cruz, Siervas de María, Ursulinas de Pau, azken urteetan Saint Saint-en eraikin zaharrean bizi direnak. "Aipatutako komentu eta ikastetxeetako komunitate guztiak, PP izan ezik. Kaputxinoak frantsesak dira, eta Hondarribian kokatzen dira, Waldeck-Rousseauk 1901eko uztailean ondoko nazioan dekretatutako kanporatzearen ondorioz."
AAA