Sailkatu gabe

GEOGRAFIA (ESKUALDE NATURALAK)

Erriberako eskualdea. Nafarroako eremu oso zabala da, Ega ibaiaren arro baxuek, Arga-Aragoi eta Ebroko ibaiertzek osatua. Haren ezaugarri nagusiak zeruertz zabalak, eguzki indartsua eta argi distiratsua dira. Erribera da, batez ere, Tutera erdigunetzat duena. Hemen, aipatu ditugun ezaugarriak bere bikaintasun osoan ematen dira. Eskualde-kontzeptu hori Ebrotik gora Azagra, San Adrian, Lodosa eta abarren bidez igotzen den eremu horretara ere zabal daiteke, Nafarroako eta Errioxako tokiko ezaugarrietan parte hartzen baitu. Oro har, menditik edo Iruñetik jaisten denarentzat edo Kantauri aldetik salto egiten duenarentzat, erribera Tafalla-Erriberri eremua ere bada. Eta Aragoiko ertz bera Santakara, Melida eta Zarrakaztelurekin. Ipar-ekialdeko zona azpi-erriberatzat jo daiteke, Kaseda, Zangotza eta Irunberriraino. Tutera, Erriberako erdigunea bera, herri garrantzitsuen konstelazioarekin batera dago, batez ere hegoaldean eta mendebaldean: Kortes, Buñuel, Ribaforada, Fustiñana, Cabanillas, Ablitas, Cascante, Murchante, Fitero, Cintruenigo, Corella, Castejon, Cadreita, Valtierra, Arguedas (Arketas) eta Murillo las Limas. Herri aberatsen lepoko honek eremu ureztatuak eta olibondo eta zereal hedatuak ditu. Beraz, nekazaritza eskala handikoa da. Baina, era berean, ez ditugu ahaztu behar abereen hazkuntza intentsiboa eta estentsiboa, kontserba-industria handia eta nekazaritzako eta abeltzaintzako industria-instalazio berriak eta askotariko produktuak, industria tradizional horrekin zerikusirik ez dutenak. Tuterako ipar-mendebalderantz Bardea dago, estepako eskualdea, ekialdean Sos eta Ejea barruti judizialekin (Aragoi) muga egiten duena, iparraldean Tafallakoarekin, mendebaldean eta hegoaldean Tuterarekin. Aldenik alde 35 eta 25 kilometroko eskualde zabala, 480.000 inguru lapurtuak. Milaka urtean behin erabiltzen da larreetarako eta baso-aprobetxamenduetarako, eta pixkanaka zati batzuk luberritu dira.