The Athenaeum aldizkariak 1846ko abuztuaren 22ko datako zenbakian bere zuzendaria zenari bideratutako gutun bat argitaratu zuen, antza denez hamar egun arinago William John Thoms, arkeologo eta antikuario ingelesak zerabilen "Ambrose Merton", ezizenaren pean idatzitakoa, eta bertan hauxe zehaztera zetorren:"... the manners, customs, observances, superstitions, ballads, proverbs, etc..." 1 bildumatze eta bilketa bat behar zutela. Erronka honen aurrean izen bat ematea proposatzen da, Folklore, bi hitzen elkartzetik eratorria, hau da, folk = herria y lore = jakintza.
Urte batzuk arinago, 1810eko hamarkadan, jada azterketa gaiaren hastapen arin eta zehatzik garatu zen eta Jacob eta Wilhelm Grim-ek ipuin-liburu batzuk idatzi izan zituzten. Alor hau Thomsek bere proposamena egiterakoan gogoan hartutakoa izan zen.
Hala ere, Folklore hitzaren sormenak, denboraren joanean, esparru desberdinetako pertsonalitateak gehituz joateko ikaragarri balioa izan zuen, besteak beste George Laurence Gomme-tik hasi eta irakaskuntza arloko interesa agertu zuten beste batzuekin batera, hitzaren sortzailea zena barne, Londresen "Folklore Society" sortzen dute.
Ikerketetako emaitzak elkarte horretako hasiera baten Folk-lore Record izena eduki zuen eta eta gerora Folk-lore Journal izendatuko zen argitalpenean agertuz doaz urteen joanean, azkenean 1890ean Folklore izena behin betiko ezarri ondoren gaur arte (2008) izen horrekin jardunaz.
Gomme jaunak ikerketaren filosofia une oro bereganatzen jakin zuen. Izatez, bere lanen emaitzak eskaintzeari ekin zion, The Handbook of Folklore y Ethnology in Folklore lanek adierazten diguten bezala. Bildutako materialetan oinarritzen diren bere teoriak liburuotan irakurri ditzakegu.
Baina, mende-amaierako data horietan, Penintsulan, eskema-perfilazioen bitartezko aldezpen teoriko bat ematen da. Antonio Machadok, sebillarra, 1881ean "El Folklore Español" eta "El Folklore Andaluz" sortzen ditu, garai hartan (Espainiako) erregio bezala ezagutzen ziren gainerakoek oinarri eta beharrezkoa litzatekeen ahaleginarekin Folklorearen arloan zegozkien bideak jorratu zitzatenaren ahaleginean jardunaz.
Besarkatu zitzan arloei zegokien eztabaidatik kanpo, Etnografia, Arkeologia, Mitologia, Filologia edo Fonetika, Folklorearen beraren zientzia laguntzaileak izan zitezela proposatzen da. Une haietan baieztapen hau bitxitzat gerta daiteke, XX. mende-erdian ea erabat Folklorearen izana gainbehera etorri den bitartean gaur egun aipatutakoetatik gehienak zientziaren izendapen ofizialerako bizi-hurbiltasunez iraun dutenean.
Ikerketarako irizpideak ezartzearekiko bideari hasiera eman zitzaion, baina iritzi guztiak ez ziren norabide berean eskaintzen eta ezta aurkezten zituzten pertsona berdinengatik ere hasierako garai hartan. Arnold van Gennep (Manuel de folklore français contemporain), Paul Sebillot (Le Folklore de France), André Varagnac (Civilisation Traditionnelle et genrre de vie), Raimund Friedrich Kaindl (Die Volkskunde), Alfred Nutt ("Folklore Terminology"), Edwin S. Hartland (The Science of Fairy Tales), Albert Marinus (Le Folklore descriptif), Charlotte S. Burne (The handbook of Folklore), Sabine Baring-Gould (A book of Folk-lore) bezalako izenak gaiaren inguruko lehen urrats horietan ziren ordezkarietako batzuk besterik ez dira.
Hauekin, urte batzuk geroago elkartu edota jarraitzeari ekin ziotenek hurrengoak ziren: Alejandro Guichot y Sierra (Noticia histórica del Folklore), Luis de Hoyos Sainz (Manual de Folklore), Paulo de Carvalho Neto (Folklore y Educación), Raffaele Corso (El Folklore), Augusto Raúl Cortázar (Esquema del Folklore. Concepto y métodos), Alan Dundes (The study of Folklore), Alexander H. Krappe (The Science of Folklore), o Manuel F. Zarate (Breviario de Folklore. Elementos teóricos y observaciones de orden práctico para la orientación de los estudios del Folklore). Zerrenda hau osatzeko, argitaratzaile batzuk: J. M. Gómez-Tabanera, F. Carreras y Candi, o Richard M. Dorson.
150etik gorako urte guzti hauetan zehar, berton eskaintzen dena baino denboraldi askoz laburragoa izanez, Folkloreren izen kontzeptuala aldatuz joan da, baina unibertsitate mailan erabiltzen diren gainontzeko izenengandik nabarmen bereizten duen zaharkitutako eta, aldi berean, arlo ugariak nolabaiteko arkaikotasunaren sentimendu batez deskribatzeko zaila egiten duen zerbait du.
1 "MERTON, Ambrose" (THOMS, W. J.). 1946, p. 5 (reproducido por DUNDES, A.).