Ahozko literaturaren trasmisioan beti daude aktore bi, esataria eta entzulea. Batek esan, abestu, antzeztu egiten duen bitartean beste batek edo batzuek entzun egiten dute, hark entzundakoa errepikatu eta berriro igorle, trasmisore bihurtzen da. Trasmisio hori egien den ekitaldiari performance esaten zaio. Ekintza horretan komunikazioa sortzen da igorlearen eta hartzailearen artean, eta hor zeresan handia dauka testuinguruak; lekuak, denborak, publiko motak, egoerak... Horren ondorioz, era batekoa edo bestekoa izango da.
Mircea Eliadek emana du ahozko literaturaren definizio hau: "Noizbait norbaiten ahotik irten dena eta oroitzapen kolektiboak gorde izan duena". Esaldi horretan jasota dago ahozko literaturaren muina. Alde batetik, egilea norbait da, ez daukagu egile ezagunik, ez dugu ezagutzeko moduko pertsonarik produkzio horren atzean. Norbait horrek sortua entzuleek entzun eta gogoan gorde izan dute; memoria, oroimena da sorkuntza horren gordelekua. Eta transmisioa ahotik belarrira egin da, belaunik belaun iraunaraziz jatorriko norbait haren sorkaria. Horri esaten zaio tradizioz transmititzea, eta hala transmititzen denari esaten zaio tradizioko literatura edo literatura tradizionala.
Literatura tradizionalean testuak belaunaldirik belaunaldira igarotzen dira, eta ez da behar gizarteko talde jakin bat transmisio horretarako, gizarteko edozeinek egin dezake. Hala ere gutxi batzuk izaten dira ahozko literatura hori zabaltzen dutenak, eta ezagunak izan ohi dira euron inguruan.
Literatura ez tradizionalean, ostera, testuak performancea amaitzeaz batera aldendu, galdu egiten dira, ez dira entzuleen gogoan geratzen. Gure artean bertsolarien kasua da argiena. Bat-batean sortzen dituzte bertsoak, entzuleek eta inguruko giroak horretara eraginda, baina bertsook ez dira gerora errepikatzen. Hala ere, bat-bateko sortzaileok darabiltzaten elementu, formula, hizkuntza eta konposizio teknika finkatuak badira tradizionalak.
Ahozko literaturaren era biok itxura baten ondo bereizirik daudela badirudi ere, bien arteko muga ez da batere zehatza; esan daiteke transmisio mistoa edo bitarikoa ere badagoela. Esaterako, behin baino gehiagotan performance batean sortutako bertsoak entzuleek buruan oso-osorik gorde, errepikatu eta tradizionalizatzeko bidea egin du.
Ez hori bakarrik; poesia ez tradizionalaren egileek tradizioko formula, erregistro eta sinboloak erabiltzen dituzte, era bien arteko mugak lausotuz. Hala bada, mota bion arteko aldeak eta mugak ez dira beti ikusten errazak.
Euskal literaturaren barruan ez tradizionaltzat jotzen dira bertsolaritza eta pastorala. Genero tradizionalen artean, berriz, honakoak aipatuko ditugu: kopla zaharrak, baladak, kantu lirikoak, ipuinak, errefrauak (paremiologia), inauterietako antzezpenak eta Gabonetakoak.