Arkitektura

Errenteriako Udaletxea

Jakina denez, 1480. urtean Errege Katolikoek emandako Ordenamendu baten arabera, hiri eta herrietako kontzeju guztiak eraikin itxi batean ospatu behar ziren eta ez elizetako arkupeetan edo kanpoan.

Gipuzkoaren kasuan, indarrean zegoen sistema kontzeju irekia zen, hau da, auzotar guztiak biltzen ziren herriko gaiak eta arazoak eztabaidatzeko, batez ere elizpetan, baita alkatearen etxean, herriko ospitalean eta hilerrian ere.

Denbora pasa ahala eta biztanleen hazkundearekin batera, gaiak eta beharrak konplexuagoak eta zailagoak egin ziren eta hiribilduen eta herrien gobernamendua aldatu egin zen. Kontzeju irekia kasu berezietarako bakarrik mantendu zen eta eguneko arazoak -zaintza, segurtasuna, ordena, administrazioa, ekonomia, justizia eta abar-, bilera edo kontzeju itxiaren esku utzi ziren. Udalerriko biztanle guztiek ez zuten bilera itxian parte hartzeko eskubidea, zenbait baldintza bete behar baitzituzten. Horien artean, gizartekoen aldetik, noblea edo aitoren semea izatea eta, ekonomiaren aldetik, zenbait errenta eta lur-ondasun edukitzea.

Aipatu dugun bezala, Gipuzkoan ezarritako erregimena irekia zen eta horrela jarraitu zuen gutxi gorabehera XVI. mendera arte. Ikerketen arabera, mende horretan bi udaletxe baino ez ziren gauzatu, Lezokoa eta Leintz Gatzagakoa. Hala eta guztiz ere, kontzejurako eraikinaren tipologia XVII. mendean ezarri zela esan daiteke. Izan ere, mende horretan udaletxeen eraikuntza zabaldu egin zen eta, oraindik ere, horietako batzuen traza edo diseinuak mantentzen dira, adibidez, Errenteriakoa.