Monarkia eta noblezia

Nafarroako Karlos ii.a Gaiztoa

Garai bateko Nafarroako lurraldeak itzuliko dituztela hitz eman dute, 1366-1367. Pedro I.a, lur jota, Nafarroako adiskidetasuna ziurtatzen saiatzen da etsi-etsian.' Horretarako, 1366ko irailaren 23an, Livournen hitz eman zuen Nafarroako erresumara itzuliko zirela "Guipeko lurrak" betiko. Tolosa, Segura, Arrasate, Oiartzun, Hondarribia, Hondarribia, Donostia, Getaria eta Metropoliko hiribildu itxi eta forudunekin, beste gaztelu guztiekin eta Gipuzkoako lurrak duen eskubide guztiarekin. Espainian egon behar zuten, eta gainera, Gasteiz, Agurain, Alfaro, Navarrete, Logroño, Fitero, Tudugen eta Calahorrako hiribilduek, beren gaztelu eta herrixkekin, eta erregeak D ezagut zezan agindu zien biztanleei. Karlos. Aldi berean, D gehiago behartzeko. Karlos D. Pedrok, Galesko printzeak, haren babesleak, irailaren 27an San Meliondik agindu zion Gales jaunari Jn.ak egindako lagapena errespetatuko zuela. Pedro "El Cruel". Ez luke gaztelurik okupatuko, ezta plazarik ere, printzea bere jendearekin Dren laguntzarekin etorri zenean. Pedro - D.' Henrike. D erregearen hiru seme-alaba bahituta zituela zioen printzeak. Pedro, Ingalaterra eta Nabigaziokoei agindutakoa betetzeko. (Yanguas: Hiztegia...)". Enrique de Trastamarak Livournetik zetorren mehatxua arindu nahi izan zuen; berak ere hitz eman zuen Dronekin egindako elkarrizketan. Karlos, Santikurutze Kanpezun (1367ko urtarrila), euskal erresumako ondareko lur hauek lehengoratzea. Aurtengo azaroan, Aragoiko Pedro iv.a joko bikoitz honetan sartu zen. Hil honen 21ean bi erregeek erabaki zuten Gaztelako Pedro I.ari laguntza ematea eta, ondoren, gauza bera egitea Trastamararekin. Egoerak arriskutsuak ziren gerra fratrizidoan parte hartu zuten bi erresumentzat; joko bikoitza nahitaezkoa zen.