Pintoreak

Beristain Amallobieta, Felix

Ondarroan (Bizkaia) jaio zen, 1937ko uztailaren 16an.

Pinturarako bokazioa oso gaztetatik pizten zaio. Ohiko marinel-txokoan lan egitera joaten diren pintore ugariek biziki erakartzen dute Beristain gaztearen arreta, eta laster jarraitzen ditu, marrazketarako, lehenik, eta pinturarako, gero, gaitasun apartak adieraziz.  Garai horretan, Valentín de Zubiaurrek bere adiskidetasunarekin ohoratzen du, eta aholku ezin hobeak eman dizkio, eraketaz eta koloreaz liluratuta dagoen ondarrotar nerabeari 17 urte zituela, lehen aldiz erakutsi zuen Eibarren, hango zaleek bultzatuta. Urte berean, jaioterria Beristain gaztearen lanaren lekuko da lehen aldiz. Egun horietan ere erakusketa bat egin zuen Bilbon. Ondarroako Udalak beka bat eskaini dio San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademiarako, eta handik gutxira erretiratu egin dute, funts ekonomikorik ez duela argudiatuta. Lanera itzulita, Bilbon egin zuen erakusketa eta, gaztea izan arren, kritikaren aldeko zeinuarekin hartu dute, artista heldutzat baitu.

Erakusketak bata bestearen atzetik egiten ditu: 1959, Pau eta Dax; 1960, Tarbes eta Pau; 1961, Tarbes eta Donostia; 1962, Gasteiz; 1963, Eibar, Toulouse eta Bordele. Ohorezko gonbidatua: "Violet de l'Association Nationale des Membres de l'Ordre des Palmes Académiques" aretoa. Inoiz ez du parte hartu sariketetan. Tonu ilunen eta errealismo lotsagabearen garaia da. Felix Beristainek kostunbrismo tristearen ikuspegia aurkezten du, bizitzaren asaldura keinukaria eta heriotzaren zurbiltasun geldoa konbinatuz. Bere kantu pertsonala da: Viejas espulgandose, Pobres de Castilla, Vendedoras de pescado, Mendigo ciego, eta paisaia etze eta miserableko koadro ugari. Humanismo lazgarriaz betetako gaiak, topiko errazegian erortzea saihestuz beti. Iruzkingile batek deitu zion —zalantzarik gabe pintoreskismoz, egia fidelez baino gehiago,— "Pinturaren Unamuno", eta kritikaren sektore batek berehala jaso zuen ezizena. Honek —eta, bereziki, frantziarrak— eragin goyesko nabarmena aurkitzen du artistarengan. Zenbaitek uste du Buffeten aztarna sumatzen duela, irudien ingeradak mugatzen dituen trazadura lineal indartsuari erreparatuz, zalantzarik gabe. Nolanahi ere, guztiak bat datoz Beristain gazteak bere mistizismo pertsonalarekin ezkutatutako errealitate miserablearen isla proiektatzen duen benetako optikaren baieztapenean.

1963tik erakusketa-aretoetatik urrun egon arren, artista ondarrotarrak hainbat koadro egin ditu urte hauetan, Alemanian, Estatu Batuetan, Latinoamerikan, Italian eta, batez ere, Euskal Herrian. Azken produkzioan nabarmentzekoak dira hainbat banku eta merkataritza establezimendutan, areto ofizialetan eta abarretan erakusten diren horma-irudiak, Bizkaiko geografia osoan ikus daitezkeenak. Interes berezia dute Ondarroako arrantzale-kofradia berrikoak, bere faktura iraultzaileagatik, Beristainek berak eraikitako zementu erliebedunaren gainean olio-pintatuta. Felix Beristainen lan berria ia erabat espatulaz egina dago. Bere mihiseak kontu handiz landuak daude: bere koadroei inprimatzen dien enpaste xeheari lan neketsua jarraitzen dio, harik eta artistak akabera perfektua eskaintzen duen arte, zeinari indar espresibo berezia ematen baitio. Forma berriak etengabe bilatzera bultzatuta, bere gaurkotasun artistikoa abstrakzioaren eta figuratibismoaren artean dabil. Horrek guztiak amaiera itxaropentsua sorrarazten du, beti ere margolari bikain horren zintzotasun artistikoaren berme. Eguneratzea

Ondarroako Santa Klara kofradia berrirako 1968. urtean egindako horma-irudiez gain, Bilboko, Gernikako, Ondarroako, Udaleko eta Banco de Vizcayako hainbat lekutan horma-pinturaren arloan beste lan batzuk egiten ditu Beristainek. Lan horretatik aurrera, Beristainen erakusketa-lana hamar urtez baino gehiagoz etengo da. Denbora horretan, enkarguz bakarrik margotzen du, 1974an Bilboko Arte Galerian bakarkako  bat erakutsi arte. Katalogoaren hitzaurrean, Juan Antonio Zubicarayk azalduko digu nola bilatzen duen artistak "... azterlanaren intimitatean zer metodo eta modutan eraman behar duten estilo definitzailera". Eta pinturaren aldaketa deskribatzen jarraitzen du:

"Muralistak etengabe egiten duen lanari esker, hainbat material erabil ditzake. Horrez gain, espazioaren ikuskera berri bat ematen dio, eta askatasun handiagoa ematen dio. Gaiak betikoak dira, lan-eszenak lehenetsiz, orain giro lasai eta solidoan bilduta. Argiak eta koloreak paleta luzea dute, urdinen eta grisen gamara ohitua."

Hau garai postkubista da hau bere pinturan. Arrantzaleek, beren arropek eta inguruneek teknika horretan sakontzeko aukera ematen diote. Huescako, Galiziako eta Gaztelako paisaiak margotzen ditu, baina batez ere Ondarroakoak. Ordutik aurrera, talde-lanetan parte hartzen du. 1978aren amaieran, Grezian eskala labur bat egin ondoren, Danubiotik gora joan zen itsasontzian ia hilabete batez. Estudio  bat inprobisatzen du ontzian, eta Moldaviako berdeen, ijito errumaniarren eta beste pertsonaia ezagun batzuen aberastasuna aurkitu du. Ordurako Portugal bisitatua zuen lehen aldiz, eta urte hauetan oso maiz itzuli da hara. 1980tik 1987ra, bost aldiz joan zen Marokora. 1981ean Jujuyra (Argentina) joan zen bizitzera, eta Arturo Acebal Idígoras pintoreak berrogei urte lehenago egindako ibilbidea erreproduzitu zuen. Jasotako inpresioei adi, inoiz baino indar handiagoz garatzen du paisaia-generoa. Parisera eta Londresera hainbat bidaia egin ondoren, Lantzera (Nafarroako Pirinioak) eta Veneziara joan zen 1988an; orduan, inauterien gaia landu zuen, eta denbora batez bere lanaren ardatz bihurtu zen. 1993an Madrilgo Biosca Galerian Argentinan, Marokon, Ondarroan, Venezian, Londresen, Portugalen edo Nafarroan ikusitakoa erakutsi zuen. Pertsonaia, amatasun, eskale, arrantzale edo maskaradunen bidez, herrialde, kultura eta ohitura desberdinen idiosinkrasia erakusten digu.

Talde-erakusketa batzuetan parte hartzen du Arteta galerian, eta 20 urtez baino gehiagoz lan egiten du Bilboko Espin Galerian. 1994an, ebakuntza kirurgiko batean izandako akats batek ondorio larriak utzi zizkion eskuineko hankan, eta horrek sendatze gogorra eragin zuen. Ondoren, Ondarroatik Sarriara (Araba) joan da, Gorbeiaren oinera, eta pixkanaka lan egin du, bere gaitzetik sendatzeko. 1996an, Gasteizko Aitor Galerian erakutsi zuen bere lana, eta, egun horretatik aurrera, Bilboko Bay Sala edo Tavira galerietan dago, besteak beste.

--

Jatorrizko testua: Sonia Rueda Pardo

Itzulpena: Elia itzultzaile automatikoa

Itzulpenaren berrikusketa: Agustín Arostegi