Kontzeptua

Orreagako bataila

Bidaia Pirinioetaraino. Karlos erregeak Akitania eta Euskal Herria zeharkatu behar zituen Zaragozara iristeko. Hori dela eta, oraindik ere afrikar eta harrapakarien gordelekuak bizirik daudela, neurri egokiak hartu behar izaten dira. Ez dakigu zein izan ziren, baina Ludovico Píoren biografoak bere kronikan jasotzen du: «Transitit Garonnam fluvium, Aquitanorum et Wasconum conterminum: quam regionem iamdum in deditionem susceperat. Lupo printzea bere onetik ateratzen da. Idibem etiam quae opportunitas utilitasque dictavit explicit, statui Pyrinaei montis superat difficultate ad Hispaniam pergere...» (Astronomoa). Garonaren beste aldera pasatu zen, Akitanoen eta Baskoien arteko mugan dagoen ibaira. Eskualde hori lehen ere jasan zuen, eta Lupo printzeak bere esku jarri zituen bere pertsona eta ondasunak. Han gauzatu zen, halaber, aukera eta komenigarritasuna ematen zuena. Hispaniara joatea erabaki zuen, Pirinioetako oztopoa gaindituz. «Annales Regii»ek diotenez, ia garaikideak dira: «DCCLXXVIII. Tunc domnus Carolus rex iter peragens Hispaniae per duas vias: unam per Pampilonam, per cuam ipse supramugtus magnus rex perrexit usque Caesaraugustam. Ibique partibus Burgundiae et Austriae vel Baioariae, seu Provinciae et Septimaniae et pars Langobardorum; et coinungentes ad supraddepades civitatem ex utraque parte exercitus. Gero, Karlos erregeak Hispaniako lurretara abiatu zuen bidaia, bi bidetatik: bat Iruñetik, errege magno hura Zaragozara iritsi zen lekutik. Han etorri ziren Borgoña, Austrasia, Baviera, Proventza, Septimania eta Lombardia eskualdeetako armadak; eta horrela bildu ziren alde bateko eta besteko armadak. Buru Karlomagno doa Gorteko dignatario garaiekin. Bidean, Chasseneuilera, Charentera, iristen denean, enperadorea gelditu egiten da Pazko ospakizuna egiteko, eta herri horretan, aurrerantzean, Hildegarda emaztea, haurdunaldi aurreratuaren ondorioz, ezin baitzuen bidaiarekin jarraitu. «Pascha vero in Aquitania apud Cassinoillum natalem celebravit». (Eginhard Annal ohia. Gestis Caroli Mag. ad. ann. 778). Pazko-saioa Akitanian egin zuen, Chasseneuil-en. Zenbait autorek Chasseneuil Poitiersetik gertu kokatzen dute. Karlomagno, emaztea Chasseneuilen utzita, baskoien akitanoak mugatzen dituen Garona zeharkatzen ari da.