Etimologia.
Tokiko euskal atzizkia. Caro Barojak zeltarekin -acus, -aca, lotzen du; horren bidez eta patronimiko baten bidez, Galien toponimoak sortuko lirateke. Autore horrek, halaber, -ca, -aca hitzetan amaitutako izenak gogorarazten ditu, hala nola Lesaca, Mundaca, Gabica, Barandiko eta Ercoreca. Azken horiek antzinako testuetako hiri kantabriar batzuek izandakoen antzekoak direla dio: Ottaviolca, Vellica, Camarica edo Tamarica... Azken hori tamaricien jentilizio izenetik etorriko litzateke. Arriaka (Alcarria) ere, euskara Arriagaren oso antzekoa. Erromatarren garaian agertu zen. Aga orokorra da euskalki guztietako euskal toponimia osoa, baina ez dago ez hizketan ez literatura idatzian. Dirudienez, -a.ko.a–aka edo -ak pluralizatzaileari -determinatzailea eman izanaren ondorio da, toponimoan duen funtzioa ahaztu ondoren: Lizarraga, kasu horren arabera, hondar. Barduluek Gabalaeca eta baskoiek Jakka eta Tarraga zituzten. X. eta XI. mendeetan Amezaba bezalako formak agertzen dira Amezagatik. Ikus -IKA, -KA. Baina pluraltasunaren esanahi hori gezurtatu egiten dela dirudi, Andrearriagan, Oiartzungo (Gipuzkoa) toponimoan, bezalako leku-adierazpen baten alde. Adierazpen horrek, ezbairik gabe, erromatarren garaiko harri ospetsua aipatzen du, edo, argiago, Michelenak Arespacochaga (Bizkaia 1468) deituran dioen moduan, "bilaketa zaileko" esamolde "bakarrarekin". Adurriaga, Alzaga, Arteaga, Barinaga, Valenciaga, Troteaga, Nabuchaga, etab. Katalinaga, Ellacuriaga, Sistiaga eta Suinaga bezalako kasu pertsonalak ere aipatzen ditu. Baita santuen izenekin ere: Doneperiaga. Miliaga jauna, "Donemiliaga" Berastegin. Beraz, ziurrenik -aga atzizkiak orainaldiko izen guztietan edo ia guztietan agertuko da. Erref.:
Michelena, L. Euskal deiturak. L L 1955, 36-37 Caro Baroja, J.: Latinarekin duen harremanean euskal hizkuntzaren historia baterako materialak. Salamanca, 1946.
Tokiko euskal atzizkia. Caro Barojak zeltarekin -acus, -aca, lotzen du; horren bidez eta patronimiko baten bidez, Galien toponimoak sortuko lirateke. Autore horrek, halaber, -ca, -aca hitzetan amaitutako izenak gogorarazten ditu, hala nola Lesaca, Mundaca, Gabica, Barandiko eta Ercoreca. Azken horiek antzinako testuetako hiri kantabriar batzuek izandakoen antzekoak direla dio: Ottaviolca, Vellica, Camarica edo Tamarica... Azken hori tamaricien jentilizio izenetik etorriko litzateke. Arriaka (Alcarria) ere, euskara Arriagaren oso antzekoa. Erromatarren garaian agertu zen. Aga orokorra da euskalki guztietako euskal toponimia osoa, baina ez dago ez hizketan ez literatura idatzian. Dirudienez, -a.ko.a–aka edo -ak pluralizatzaileari -determinatzailea eman izanaren ondorio da, toponimoan duen funtzioa ahaztu ondoren: Lizarraga, kasu horren arabera, hondar. Barduluek Gabalaeca eta baskoiek Jakka eta Tarraga zituzten. X. eta XI. mendeetan Amezaba bezalako formak agertzen dira Amezagatik. Ikus -IKA, -KA. Baina pluraltasunaren esanahi hori gezurtatu egiten dela dirudi, Andrearriagan, Oiartzungo (Gipuzkoa) toponimoan, bezalako leku-adierazpen baten alde. Adierazpen horrek, ezbairik gabe, erromatarren garaiko harri ospetsua aipatzen du, edo, argiago, Michelenak Arespacochaga (Bizkaia 1468) deituran dioen moduan, "bilaketa zaileko" esamolde "bakarrarekin". Adurriaga, Alzaga, Arteaga, Barinaga, Valenciaga, Troteaga, Nabuchaga, etab. Katalinaga, Ellacuriaga, Sistiaga eta Suinaga bezalako kasu pertsonalak ere aipatzen ditu. Baita santuen izenekin ere: Doneperiaga. Miliaga jauna, "Donemiliaga" Berastegin. Beraz, ziurrenik -aga atzizkiak orainaldiko izen guztietan edo ia guztietan agertuko da. Erref.:
Michelena, L. Euskal deiturak. L L 1955, 36-37 Caro Baroja, J.: Latinarekin duen harremanean euskal hizkuntzaren historia baterako materialak. Salamanca, 1946.