Barrokoaren garaian (izen honekin ezagutzen da Aro Modernoaren bigarren zatia), Euskal Herrian, Europan gertatu bezala, XVII. mende zaila eta gatazkatsua bizi izan zen. Erlijioaren beheraldiari krisi ekonomiko sakona eta estatuak zorretan sarrarazten zituzten Europako monarkien arteko gerra etengabeak erantsi behar zaizkio. Gainera, sasoi honetan, ohikoak ziren gizarteko hiru estamentuetako kideen arteko borrokak -monarkia, noblezia, Eliza, burgesia, artisauak eta nekazariak-. Horren ondorioz, ezegonkortasuna izan zen nagusi.
Horrenbestez, halako egoera gatazkatsuan, ez da harritzekoa artearekiko gustu berri bat sortzea. Gauzak horrela, sasoi honetan Elizak ekimena berreskuratu zuen eta bere erlijio-ordenen bitartez -jesuitak, kaputxinoak, karmeldarrak-, sentimenduak eta emozioak baliatuz herritarrarekin komunikazio zuzena bilatzen zuen estilo berri bat sustatu zuen. Dinamikoagoa eta adierazkorragoa zen estilo berri honek, Eliza katolikoa gizartearengana hurbildu nahi zuen, gortesauengandik eta herritarrengandik gertuago kokatzen zen proposamen artistiko baten bitartez. Hori dela eta, barrokoa estilo heterogeneo bilakatu zen, diziplina artistiko bakarrean ere ezaugarri formal kanonikorik gabea; aitzitik, irizpide orokor batzuk abiapuntutzat hartuz, eremu edo eskualde bakoitzak, artista edo eskola bakoitzak, askatasunez jardun zuen eta espazio eta garai bakoitzari egokitutako lengoaia artistiko bat garatu zuen. Bide honetatik, lengoaia berri honen jarraibideak Elizak ezarri bazituen ere, botere zibilak baliatu zuen egoera hobekien, estilo berrian herritarrengana iristeko eredu ideala ikusiz eta Elizak hedatutako sinbologiari aurka eginez.
XVII. mendea Euskal Herrian ere gatazkatsua izan zen. Aurreko sasoian aurrerapen ekonomikoaren sostengu ziren zutabeak krisian murgildu ziren eta atsekabe orokorra estamentu guztietara zabaldu zen. Erlijio-ordena berriek estilo barrokoa sustatu zuten erlijio katolikoa fededunengana hurbildu nahirik. Dena den, barrokoak Europa eta Euskal Herrian izandako arrakasta garaiaren berezko ezaugarriei ere zor zaio, zalantzaz betetako garaia zen, ondorioz arte emozionalagoa, dinamikoagoa eta adierazkorragoa sortu zen.
Euskal Herrian barrokoa XVII. mende amaieran hasi zen finkatzen eta XVIII. mendean zehar hedatu zen. Garai honetan arkitektura diziplina artistiko garrantzitsuena zen artean, eta pinturak eta eskulturak atzera pausu nabarmena pairatu zuten krisi ekonomikoak eraginda. Ondorioz, orokorrean garai errenazentistan baino obra gutxiago mantentzen ditugu eta gainera kasu askotan, barrokoa bigarren mailako eraikuntza-elementutara mugatu zen, nahiz eta hauek ere garrantzitsuak izan, portadak eta, batez ere, kanpandorreak, esate baterako. Edozein kasutan ere, eraikin berrien adibide bikainak ere aurkitzen ditugu, arkitektura zibilaren garapen berezi batez gain.
Beraz, beste behin, errenazimenduarekin gertatu zen moduan, estilo barrokoak ibilbide laburra izan zuen gure lurraldean. Hori dela eta, orain ere ezin dugu euskal barrokorik aipatu, izan ere ez da ezaugarri berezirik hautematen. Halere, egin zitzaion interpretazioan, beste behin gehiegikeriarik gabekoa eta apaingarritasunaren aldeko joerarik gabea ageri zaigu. Eta estiloak laster neoklasizismoarengan ordezkoa bilatu bazuen ere, barrokoak arte-ondarearen adibiderik onenetakoak utzi dizkigu.