Eibarko Txikitori (Indalencio Sarasketa) zor zaio Argentinako Errepublikan pilota zaletasun ospea (Peña y Goñi, La pelota y los pelotaris). Durangon jaiotako pilotari honek pilotaren modalitate guztiak menderatzen zituen. 1884. urtearen amaieran Buenos Airesera joan zen. Han irabazi zion Paysandu handiari, euskaldunen seme zen pilotari kreoleari, 80 tantoko partida gogoangarrian, deliratzen zebilen publiko baten aurrean. Gero, Bergara indartsua garaitu zuen, Montevideotik erronka bota ziona eta pilotarien maisu ere bazena. Bi balentria horiek Buenos Airesko lehoi bihurtzen dute. Honek Brau anaiak La Plataren lurretara eramaten ditu eta ondoren Villabonako Besomotza, Beloki, Portal, Elizegi, Sanperio eta beste hainbat. Buenos Aireseko zalea Elizegi eta Portalen artean banatzera iritsi zen. Portalek Mardurarekin eta Elizegik Sanperiorekin, partida apartak jokatu zituzten, kantxan urrezko txanponak ontziratu gabe erortzen zirelarik.Baina garai hartako partidarik ozenena Elizegi eta Sanperiok Belokiren, Villabonako Besamotzaren eta Portalen aurka jokatu zuten, 55 tantora. Euskara plazan egin zen, nazioko presidentea eta zenbait ministro zeuden publiko baten aurrean. Txalo zaparrada etengabeen artean egin zen, Elizegi eta Sanperioren bikoteak bi tantorengatik galduz. Partida amaitzean, ikusleek kantxan sartu eta errenteriarrak eraman zituzten, txalo artean (Peña eta Goñi). Ez ditugu ahaztu behar Tandilero (Pedro Etxeberria), Tandilen jaioa, Goñi Porteño, Ignacio Torrea (Tabano) eta Larralde, XIX. mende amaierako pilotari zaletasunaren garai klasiko honetan ere paper garrantzitsua jokatu zutenak, modernismoaren hasiera euskal kirol nagusi honetan.