Mende aldaketa gertu zela, Vicente Blasco Ibañez Valentziako idazle errepublikano handia Bilbora joan zen langile-giroko datuak eskuratzeko asmoz. Trianora egindako bisitaldien eta bertako zuzendariarekin izandako harremanaren ondorioz sortu zen Luis Aresti doktorea, Areilzaren kopia eta El Intruso (1904) eleberriko protagonista izango zena. Eleberri hori Bilbo Handiko gatazka sozial eta politikoetan girotu zen.
1904an Bilboko ospitale zibileko barne-medikuntza aretoko buru izendatu zuten. Ospitalea Atxurin lekutzen zen. Hilabete beranduago Trianoko zuzendaritza utzi behar izan zuen, ezadostasun batzuk zirela medio. Hamalau urte geroago ospitale zibila bere bizitza profesionaleko eremu garrantzitsuenetako batean bihurtu zen, ordurako ospitalea Basurtora aldatu zen.
1905ean Emilia Martinez Rodas Aranarekin ezkondu zen Francisco Martinez Rodasen alaba bakarrarekin. Aitaginarreba Huescako diputatu eta ontzi-ustiatzaile garrantzitsua zen eta azken gerraren ostean Bilbon finkatu zen.