Medikuntza

Areilza Arregui, Enrique

Areilzak " garai foruzale" bat ere izan zuen. 1893ko ekainaren 3an Sabino Aranaren omenez Larrazabaleko txakolindegian (ardoa dastatzeko landa giroko establezimenduak, izaera herrikoia dutenak) ospatu zen oturuntza antolatzen ibili zen beste batzuekin batera. Ekitaldi hori nazionalismoaren sortzailetzat jotzen da.

1894ko martxoan, "Gamazada" delakoaren berri izan ostean, gutun bat bidali zion Vienatik Pedro Jimenez Ilundaini (bere lagun minetako bat), Hungariako nazionalismoa aipagai zuena: "Aldi berean bohemioak esnatzen ari dira. Despotismo zentralizatua pairatu ostean arrazen berpizkunde hau ikustean, sinez ezazu Pragako plaza nagusian "Guernicacoa" intonatzeko eta "Gora Euskaria! Eta behera zentralismoa! oihukatzeko irrika izan nuela" (itzulpen moldatua gazteleratik).

Areilza liberalaren foruzaletasunak nostalgia gehiago zuen nazionalismoa baino, eta garai hartako Unamunoren foruzaletasunaren antzekoa zen, kutsu errepublikano eta federalista argikoa.

Aranak, Aranzadiri igorritako gutun batean zera adierazi zuen Bizkaia eta independentzia aipagai zituela: "hemen egin zidaten aldarrikapena foruzale ateoek lehen aldiz, eta hemen izan zuten lehen porrota". Eta beranduagoko gutun batean: "nire lagunek esan zidatenez zenbait elementuri hainbeste gustatu zitzaien (liburua), ezen oturuntza bat eskaintzea pentsatu baitzuten. Honatx elementu horiek: Cabezas eta X (Areilza doktorea), mediku ospetsua, bere ideiak lau haizetara zabaltzeko beldurrik ez duen ateoa" (itzulpen moldatua gaztelaniatik).

Horixe zen Areilzak ezagutu zuen Bizkaia, industrializazioaren eta inmigrazioaren jomuga, sozialismoaren eta nazionalismoaren sorburu. Eta Bizkaia hori eta mugimendu horiek eta haien arteko elkarreraginak baldintzatutako ondorengo hamarkadak izan ziren Areilzaren bizitzaren lekuko.