Monarkia eta noblezia

Antso Gartzes III.a Nagusia

Antso "Nagusiak" erresuma berrantolatu zuen, eta, konderriez gainera, zenbait bizkonderri eta jaurerri sortu zituen. 1025 aldera, Antsok Baztan bizkonderria sortu zuen, eta Ximeno I.a Otsoanizen esku utzi zuen erregearen ohoretan; jaun horrek zeukan Lizarra ere. Perez de Urbelen esanetan, Jaurgainek esandakoari jarraiki betiere, Antso III.aren osaba zen Gaskoiniako Antso Gilen dukeak Lapurdi eman zion hari , eta Iruñeko erregeak oinordetzako bizkonderri bat sortu zuen lurralde hartan, 1021. eta 1023. urteen inguruan, Lupo Antsoren mesedetan. Erregearen maiordomoa zen Lupo Antso, Baionan bizi zena, eta Lapurdiko lehenengo bizkonde izan zen. Hurrengo bizkondeek, haren anaia Fortun Antsok (1060-1062), horren biloba Fortun Antso II.ak (1062-1099) eta horien ondorengoek, mantendu egin zuten Iruñeko erresumarekiko lotura XII. mendearen lehenengo herenera arte. Garai horretan bertan, Jaurgainek Fort I.a Fortun aipatzen du Arberoako, Garaziko eta Ortzaizeko bizkonde gisa, Gartzia Lupo I.a Baigorriko bizkonde eta Marañongo, Azagrako eta Arrostako jaun, eta Gillermo I.a Indartsua Zuberoako lehenengo bizkonde; Gaskoiniako dukeak izendatu zuen azken hori.