Instrumentugilea

Aldeiturriaga Zabala, Maurizia

Bitartean, Benantzio Bernaola "Karakol" gaztea Arteako Lauretan zebilen anaia zaharrenaren ahuntzak zaintzen, eta soinu txikerra jotzen. Familiak ez zuen begi onez ikusten musikari karrera hura, baina anaia Juanek defendatu egiten zuen "itzi egiozue horri bakean" esanez. Benantzio Bernaola trikitilari bikaina bihurtu zen. Mutila Zeberiora jaitsi zen egun batean ezagutu zuten elkar Benantzio eta Mauriziak. 23 urte zituen Mauriziak, eta 24 Benantziok, ezkondu zirenean. Ezkontza 1927ko azaroaren 5ean egin zen. Zeberioko Santo Tomas elizan egin zen zeremonia, eta Arteako Elexabeitiara joan zen bikotea, San Migel elizaren parean dagoen "Etxenagusia" baserrira. Bizitza biko etxea da: bietako batean bizi izan ziren Maurizia, Benantzio eta euren sema bakarra, Frantzisko.

Benantzioren soinua eta Mauriziaren panderoa ez ziren ordutik banatu, harik eta "Karakol"i osasunak galarazi zion arte. Orduko garaietan, mikrofonorik gabe, soinuari, panderoari zein ahotsari ekin egin behar izaten zitzaion. Soinuen fitak eta panderoaren kaskabelak apurtu egiten ziren sarri indarraren indarraz. Bereziki gogoangarriak dira Bizkaiko hainbat musikarik Aspe-Arrazolan, Mendigoikoa jatetxean, egiten zituzten ekitaldiak. Berandura arte joan zen Maurizia bertara. Benantzio senarrari bihotz delikatuak uzten ez zionean ere, Leon Bilbao edo Fasiorekin hurreratzen zen ezkontzen eta ospakizunen gozagarri. Mendigoikoa izan zen, urte askoan, euren Meka. Ruper Ordorikak deskribatu zuen "musikaren lurraldearen" erpinetako bat zen. Ordorikak Maurizia, Leon eta Basili Elkar-Trikik 1995ean argitaratutako CDan zera dio: "Lurralde txikia baina amaigabea era berean, lau puntu kardinal hauek mugatua: Urbina (hegoaldea), Abadiño (ekialdea), Andraka (iparraldea), Zeberio (mendebaldea). Mauriziaren kantuerak egiten zuen mundu hau pertsonalizatu".

1937an, gerratik ihesi, Zeberioko Egiara itzuli zen Maurizia. Senarra intendente zebilen, eta ezin izan zen familiarekin joan. Nazionalak gero eta hurbilago, Maurizia eta etxekoek Somorrostrora egin zuten. Han zen Kalixto, osaba, txikitan Mauriziak miresten zuen pandero jolea. Karrantza, Arrigorriaga, Peña... paraje horietatik bueltan Basurtura heldu ziren. Milaka familia euskaldunek egin zuen mendebalderantz, harik eta Jibaja alderdian -Ramalesen ondoan, Enkarterrietan- bizimodu normalaren antz apur bat zeukan garai labur bat bizi izan zuten arte.

Benantzio laster harrapatu zuten. Mugaz bestaldera ihes egiteko ontzia erdi prest zegoen, baina ez zuen arrankatzen. Motorren gainean bazekien Benantziok, eta berak lortu zuen martxan jartzea. Ahaleginean zorabiatu egin zen gizona, eta lehorrean utzi zuten. Hiru urteko espetxealdia ezarri zioten: Santoñan bertan, Dueson, Cadizen, Cela Novan. Itzuleran Arteako Elexabeitiako auzuneko etxera sartzen ere ez zioten utzi Benantziori, eta auzoen etxean hartu zuen aterpe hasieran. Egian jarraitu zuen Mauriziak..