Eskultoreak

Alberdi Elorza, Jose Manuel

30 urterekin, Jose Alberdi Britainiar Eskultoreen Errege Elkarteko kide aukeratu zuten. Garai hartan jarduera bizi-bizia eta egitekotsua zuenez, urte batzuk geroago St. Martin's-en irakasle izateari utzi zion. Geroxeago, Copnall-ekin zuen elkartea ere bertan behera utzi eta askeago lan egiten hasi zen, bere arreta guztia sortze-lanera bideratuz. Urte haietakoa da bere "Nekazaritza", poliesterra eta beira-zuntza erabiliz, lau metroko altuera duen eskultura, Taunton-en (Somerset) Rodwell House-rentzat egina.

Berrogeita hamarreko urteen bukaeran, eskultoreak antzinako etxe bat erosi zuen West Hill-en (Putney), eta han eraiki zuen bere etxebizitza-lantegi berria. Bere lana erakusketa mistoetan aurkeztu zion publikoari, adibidez Royal Academy-n antolaturikoetan, aldi berean mandatuak eginez honako hauentzat: Camberley-ko (Surrey) "Artrite" plastiko-fabrika berriarentzat, eta Londresko "Telefis" Irlandar Telebistarentzat. 1961ean Trewin Coppleston adiskide margotzailearekin batera, poliesterra eta beira-zuntza erabiliz, lau zezen egin zituen erliebean: bi 10 metroko luzerakoak eta beste bi 6,50ekoak, Birminghamen erdi-erdian "Bull Ring Centre" berreraikitzeko helburuarekin. Urtebete geroago, marmol trabertinoa erabiliz 20 metro luze zen murala egin zuen Ilford-eko Ford Motor Co.rentzat Londresen.

Zegokion lehiaketa irabaztean, 1963an bost urteko lan-kontratua lortu zuen Barclays Bank-ekin, eta banketxeak Londresko Cityn zuen bulego nagusian 11 metro altuko iturri bat egin zuen kobre eta nikela erabiliz erdiko patiorako, eta beira laminatuzko mural bat ere bai (5 metro luze, 2 metro altu eta 0,75 cm lodi), guztira sei tona eta erdiko pisua duena. Lan hau zela-eta joan-etorrian ibili behar izan zuen etengabe Londres eta Amsterdam artean hainbat espezialistarekin zenbait gairi buruz hitz egiteko. Barclays Bank-entzako proiektu honen barruan, zuzendaritzako bosgarren pisuaren sarreran "Hall" bat egin zuen. Garai bertsuan mural "Chinoise" bat egin zuen, kobrea, letoia eta burdina erabiliz, Bedford hotelaren sarrerarako Brighton-en.

Britainiar Eskultoreen Errege Elkarteak "fellow" izendatu zuen 1967an, horrela bihurtu zelarik Elkarte ospetsuan izendapen hori zuen atzerriko artista bakanetako bat. Urte berean erakusketa egin zuen Errege Akademian, eta Feltham High Street Redevelopment proiektua egiteko aukeratu zuten Feltham-en (Surrey). Orduan "Fenix" egin zuen trabertinoa erabiliz, 3 metroko altuera eta 8 tonako pisuarekin; "Ama eta haurra", harrizkoa, bi metroko altuera eta sei tona dituena, eta "Beatles-en Kiosko" ospetsua, plastiko, beira-zuntz eta altzairuz egina, eta 7 metro altu dena. Mandatu berezi gisa erliebe txiki bat agindu zioten, "Ama eta haurra", kobrez egin zuena Ibstock Place School-erako, Roehampton-en, Londresetik hurbil.

Alberdiren sortze-jarduera etengabea da, etengabe iristen baitzaizkio mandatuak. Oxford University-ko Exeter College-k "Alma Mater" eskatu zion, eskultorearen lan garrantzitsu eta lortua, marmol trabertinoan egina, 3.20 metro altu dena, 9 tonako pisuarekin. Hori 1968an egin zuen, eta urte berean egin zuen enkarguz mural erliebe bat ere poliesterra eta beira-zuntza erabiliz, 6 metro luze eta 2,25 altu dena, Brighton-go (Sussex) Metropole Hotel-aren sarrera nagusirako. Hurrengo urtean Reader's Digest-ek Arturo Toscaniniren bustoa eskatu zion, eta R. Seifert arkitektoak "Space age" eginarazi zion Sunbury Cross-eko merkataritza-gune berrirako Surreyn: 11 metroko altuera duen lan hau altzairuz egin zuen. Orduan ezagutu zuen Bartolomé March: hark zurezko hainbat pieza erosi zizkion eta Mallorcan Cala Ratjada-ko finkan lan egitera gonbidatu zuen, 1969ko urrian iritsi zelarik bertara. Handik Carrarara joan zen marmol trabertinozko bloke bat aukeratzera, 4,30 metroko altuera eta 12 tonako pisua zuena; eta 18 urteko bere seme Juliorekin batera harekin eman zuen negu osoa "Oda al Greco" (Grecori Oda) lortzeko. Udan Londresera itzuli zen, eta han ia astirik gabe jarraitu zuen etengabe lan berrien mandatuak iristen zitzaizkiolako. Oraingoan Stevenage New Town-erako "Spirit of a new town" egin zuen, 5 metro altu den lana, poliesterra eta beira-zuntza erabiliz egina.

Hirurogeita hamarreko hamarkadaren hasieran, ia mende-erdi bat gainean zuela, Nevill Beardsworth arkitektoaren mandatua iritsi zitzaion: iturri bat eskatu zion Nailsea-n proiektuan zeukan plazarako. Mandatu hartatik "Cor-ten-steel" iturria sortu zen Bristoleko herri satelite berrirako; 12 metroko luzera eta zortzi tona eta erdiko pisuarekin egin zuen lana.