Bersolaris

Olaizola Urbieta, Manuel

En Aldude (Baja Navarra) en 1961, el conductor (gai-jartzaile) Mixel Itzaina, propusó este tema para que Uztapide y Xalbador actuarán en controversia.

GAIA: Xalbador eta Uztapide ari dira, lurretik ehun metrora dagoan aldamio batean pintatzen. Bat-batean, azpiko aldamioa hasten da kraskatzen. Batek berehala salto eginez, menturaz bestea salba daiteke, aldamioa ez bailitzateke orduan arras kraskatuko.

TEMA: Xalbador y Uztapide están pintando subidos a un andamio a cien metros del suelo. De repente, el andamio empieza a resquebrajarse. Si uno de los dos saltara enseguida, seguramente el otro se salvaría pues entonces el andamio no se rompería.

UZTAPIDE
Lurretik eun metrora zaigu
aldamiyo bat ageri,
bitatik batek saltatu behar,
badira milla komeri;
Ta, Xalbador, zu eroritzeak
pena ematen dit neri,
bitatikan bat erortzekotan
nayago det nik erori.

"A cien metros del suelo aparece un andamio. Uno de los dos debe saltar ¡vaya panorama!. Y, Xalbador, el que caigas tú me da muchísima pena. Si tiene que caer uno de los dos, prefiero ser yo". (Traducción del autor).

XALBADOR
Kasu hunetan nehoiz munduan
gertatu ote da nehor?
Beheragotik ere guziak
nahiz gintazken erorkor;
Ez, Uztapide, nihaur banoa,
otoi, etzaitela eror,
berdin zu hantxet hil eta gero
hila litake Xalbador.

"¿Habrá estado alguien en este mundo, alguna vez en un caso como éste? A pesar de que también desde más abajo todos somos propensos a caer. No Uztapide, iré yo mismo, por favor no te caigas. Después de morir tú estaría también muerto Xalbador". (Traducción del autor).

UZTAPIDE
Xalbador lagun orren aurrean
erantziko det txapela,
bañan badakit bitatikan bat
salbatu ez ditekela,
biotzak dio sentitzen duna,
ez nun esango bestela,
lagun urkoa maitatzen baidet
nere burua bezela.

"Me quitaré la boina ante un amigo como Xalbador, pero sé que uno de los dos no se va a poder salvar. Lo diré como lo siente mi corazón, me callaría de otro modo, pues amo al prójimo como a mi mismo. (Traducción del autor).

XALBADOR
Zendako behin, oi Uztapide,
ote zintudan ikusi?
Zer debruk bada ote zintuen
eni hola maitarazi?
Ez gaiten hemen bat ere geldi,
biak lurrerat goatzi,
gutarikan bat hor hiltzekotan
bertzea zendako bizi?

"Por qué te habré visto alguna vez ¡Oh Uztapide! ¿Qué diablos te habrá producido ese amor hacia mí? No quedará aquí ninguno de los dos; vamos los dos hacia abajo. Si uno de los dos debe morir ¿para qué debe vivir el otro?". (Traducción del autor).

UZTAPIDE
Ondo diozu, lagun maitea,
ez dezu hitz egin zakar,
eta zuri zer erantzun ere
pentsatua daukat azkar,
alkarrentzako sortu giñan da
zertarako bizi bakar?
biok gelditu edo erori,
guk artu dezagun alkar!

"Dices bien, amigo mío, no has hablado bruscamente y he pensado enseguida qué contestarte. Si hemos nacido el uno para el otro,¿para qué vivir en solitario?. Quedarnos los dos o caer ambos. ¡Pero sigamos juntos!". (Traducción del autor).

XALBADOR
Hau da memento ikaragarri
txarra pasatzen duguna,
ni memorioz gaizki naiz edo
memento hau ez da ona,
hau da amets gaixtoenetarik
nonbaitik heldu zaukuna,
bi maitetarik bat galdu behar
bizia edo laguna.

"!Vaya momento más aterrador que estamos pasando!. O mi memoria me falla, o esto no es un momento feliz, nos ha llegado de las peores pesadillas; tener que perder a uno de los dos amados: La vida o el amigo". (Traducción del autor)